Σάββατο 24 Απριλίου 2010

O Αντρέας Μεταξάς (Αργοστόλι, 1790 -...

O Αντρέας Μεταξάς  (Αργοστόλι, 1790 - Αθήνα, 1860) ήταν αγωνιστής, πολιτικός και διπλωμάτης την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης,  της διακυβέρνησης από τον Ιωάννη Καποδίστρια και της βασιλείας του Όθωνα. Υπήρξε η ηγετική  μορφή του λεγόμενου Ρωσικού Κόμματος ή Κόμματος των Ναππαίων. Στο τέλος της επανάστασης βρέθηκε χρεωμένος έχοντας σπαταλήσει όλη την περιουσία του. Γεννήθηκε στο Αργοστόλι, ήταν γιος του Πέτρου Μεταξά, της ιστορικής οικογένειας Μεταξά και έφερε τον τίτλο του Κόμη. Ιδρυτής του κλάδου της οικογένειας ήταν ο Μάρκος Αντώνιος Μεταξάς ο οποίος πολέμησε στην υπεράσπιση της Κωνσταντινούπολης. Μετά την πτώση κατέφυγε με τους δύο αδελφούς του στην Κεφαλονιά. Εκεί εγκαταστάθηκε μόνιμα στη περιοχή "Φραντζάτα" που έκτοτε μετονομάσθηκαν σε "Μεταξάτα".  Ο κατάλογος των διακριθέντων προσώπων της οικογένειας είναι μακρύς. Ο Αντρέας Μεταξάς ανδρώθηκε μέσα σε ένα κλίμα όπου οι επαναστατικές ιδέες και ο ριζοσπαστισμός κυριαρχούσαν. Ως εκ τούτου μυήθηκε εύκολα στην Φιλική Εταιρεία. Όταν κηρύχθηκε η επανάσταση έσπευσε στην Πελοπόννησο και συγκρότησε, μαζί με τον αδερφό του Αναστάσιο και τον ξάδελφό του Κωνσταντίνο, στρατιωτικό σώμα 350 ανδρών από την Κεφαλονιά. Εξοπλισμένοι και με δύο τηλεβόλα και με το πρόσχημα καταδίωξης πειρατών επιβιβάστηκαν σε πλοίο με το οποίο αποβιβάστηκαν στη Κυλλήνη στις 9 Μαΐου του 1821. Από εκεί βάδισαν προς Μανωλάδα, όπου και συναντήθηκαν μαζί με τους οπλαρχηγούς Βιλαέτη, Σισίνη και Πλαπούτα. Εκστράτευσαν εναντίον του χωριού Λάλα στην Αχαϊα. Εκεί πολιόρκησαν του Τούρκους και τους εξανάγκασαν να φύγουν από την περιοχή. Κατά τη διάρκεια εκείνων των συγκρούσεων ο Αντρέας Μεταξάς τραυματίστηκε. Στην Β΄ Εθνοσυνέλευση στο Άστρος προκλήθηκε διαίρεση μεταξύ των πολιτικών και των στρατιωτικών. Κύριος στόχος των πολιτικών ήταν ο Κολοκοτρώνης, ο οποίος ήρθε σε πλήρη ρήξη μαζί τους. Συνέλαβε τα μέλη του Εκτελεστικού και τα μετέφερε στο Ναύπλιο. Ο Αντρέας Μεταξάς ακολούθησε τον Κολοκοτρώνη για να αναδειχθεί σταδιακά το πολιτικό πρόσωπο της ομάδας του. Στις 25 Μαΐου του 1822 με ομόφωνη απόφαση εγκρίθηκε πράξη του "Εκτελεστικού" με την οποία ο Ανδρέας Μεταξάς, για τις υπηρεσίες που είχε προσφέρει μέχρι τότε προς την πατρίδα, πολιτογραφήθηκε Έλληνας κάτοικος Πελοποννήσου. Η ομάδα γύρω από τον Κολοκοτρώνη θα εξελιχθεί σύντομα στο Ρωσικό Κόμμα. Η αντίδραση της Ρωσίας απέναντι στην επανάσταση οι ελάχιστα δημοφιλείς ρωσικές προτάσεις στις διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία τριών ελληνικών κρατιδίων παρέλυσαν τις προσδοκίες για γρήγορη βοήθεια από τη Ρωσία. Δεν εμπόδισαν ωστόσο τη γένεση του Ρωσικού Κόμματος. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι η βάση της πολιτικής αυτού του κόμματος δεν πρέπει να αναζητηθεί στη διπλωματία, αλλά στο πεδίο της εσωτερικής πολιτικής.  Ένα δίκτυο προσωπικών συμφερόντων και πελατειακών σχέσεων ερχόμενο σε αντιπαράθεση με τα άλλα πρόσωπα συγκρότησε ένα ιδιαίτερο πρόγραμμα αρχών και ένα συγκεκριμένο ιδεολογικό προφίλ έχοντας ως σύμβολο τη Ρωσία. Για το ρωσικό Κόμμα θεμέλιο της κοινωνικής τάξη ήταν η ορθόδοξη θρησκεία. Από αυτήν προέκυπταν η πολιτική ηθική και τα κριτήρια για τη νομιμότητα της εξουσίας. Παραπονούνταν για την κακή κατάσταση της εκκλησίας φοβούνταν τους καθολικούς ιεραποστόλους, τους ξένους εν γένει, απέρριπταν τον κοσμοπολιτισμό και τον διαφωτισμό με την έννοια της απομάκρυνσης από τις παραδόσεις. Πολιτειακό στόχο έθετε ένα ακομμάτιστο ισχυρό κράτος με φωτισμένη διοίκηση, στηριγμένο στο στρατό και τους αγωνιστές που θα εξέφραζαν πατερναλιστικά μια πλατειά μάζα μικροϊδιοκτητών. Στο πλευρό της Ρωσίας και του οικουμενικού Πατριαρχείου το κράτος αυτό θα διατηρούσε καθαρή την πίστη. Οι ικανοί, που γνώριζαν καλύτερα από τον λαό τα πραγματικά του συμφέροντα, έπρεπε να κυβερνήσουν αυτό το κράτος και να προστατεύσουν την ενότητα του έθνους από την πληγή των πολιτικών αντιγνωμιών. Διαφωνούσαν στην δημιουργία ενός φιλελεύθερου και δημοκρατικού συντάγματος. Πολιτική εφαρμογή και έκφραση αυτών των πολιτικών σχεδίων το Ρωσικό Κόμμα και ο ίδιος ο Αντρέας Μεταξάς βρήκαν στο πρόσωπο του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, οπότε και ουσιαστικά θα συγκροτηθεί το Ρωσικό Κόμμα. Ταυτόχρονα, το Ρωσσικό Κόμμα απεργαζόταν κάθε δυνατή προσέγγιση με την Αγγλία ή εξάρτηση από αυτή, πολιτική ή οικονομική.
Τον Απρίλιο του 1826 ο Ανδρέας Μεταξάς διορίσθηκε υπουργός του πολέμου και στη συνέχεια πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση του Άργους και μέλος του Νομοτελεστικού, ενώ χρημάτισε και υπουργός Αστυνομίας. Μαζί με τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη και τον Παλαιών Πατρών Γερμανό στάλθηκε από την Κυβέρνηση στην Βερόνα για αναζήτηση οικονομικών πόρων αλλά και για να εμποδίσουν τις Μεγάλες Δυνάμεις να επέμβουν εναντίον της Ελλάδος, το οποίο και επέτυχε με την βοήθεια του γνώριμου του Ιωάννη Καποδίστρια. Στη συνέχεια κατά την Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας πρωτοστάτησε στην εκλογή του Καποδίστρια ως κυβερνήτη και παρέμεινε μέχρι τέλους πιστός του σύμμαχος. Με την σειρά του ο Καποδίστριας τον τίμησε με σοβαρά αξιώματα. Με πρωτοβουλία του, έγινε μέλος στο "Πανελλήνιον" και διορίστηκε προϊστάμενος του "Φροντιστηρίου των στρατιωτικών", καθώς και έκτακτος επίτροπος της Πελοποννήσου. Από τη θέση αυτή ο Μεταξάς βοήθησε, κυρίως, στην οργάνωση του στρατού αλλά και στην απεξάρτηση του από τα πολιτικά μίση. Μετά το θάνατο του Καποδίστρια αντιτάχθηκε στην εκλογή του Αυγουστίνου Καποδίστρια, αλλά παρ' όλα αυτά κρατήθηκε μακριά από τις διασπαστικές τάσεις του Κωλέττη. Διετέλεσε όμως μέλος της προσωρινής κυβέρνησης μέχρι την έλευση του Όθωνα. Στην περίοδο της Αντιβασιλείας διορίστηκε νομάρχης Λακωνίας και στη συνέχεια τον Οκτώβριο του 1835 σύμβουλος της Επικράτειας. Σύντομα όμως συκοφαντήθηκε από αντιπάλους του ως ύποπτος για τις φιλελεύθερες αρχές του οπότε και απελάθηκε στην Σύρο απ'όπου δραπέτευσε και κατέφυγε στην Μασσαλία. Όμως μετά πάροδο λίγου χρόνου το ίδιο έτος (1835)ανακλήθηκε αφού κρίθηκε ακίνδυνος απο την Αντιβασιλεία και αρχικά στάλθηκε στο Κάιρο και στη συνέχεια στην Μαδρίτη και στην Λισσαβόνα, ως πρέσβης της Ελλάδος. Το 1839 όταν επέστρεψε στην Ελλάδα επαναδιορίστηκε σύμβουλος της Επικρατείας. Το αίτημα για εσωτερική ειρήνη, ασφάλεια και πατρική καθοδήγηση δε θα είχε φέρει κανονικά τους Ναπαίους σε αντιπαράθεση με το οθωνικό καθεστώς, αλλά το πρόβλημα ήταν τώρα το κατά πόσο το κράτος προστάτευε τις αξίες και την ορθή πίστη. Έτσι, η δημιουργία αυτόνομης ελλαδικής εκκλησίας αποτελούσε το κύριο πολιτικό πρόβλημα. Το 1841 χρημάτισε υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Μετά τη παραίτησή του από υπουργός Στρατιωτικών αναμίχθηκε με άλλους για παραχώρηση συντάγματος. Μετά τον θάνατο του Κολοκοτρώνη έμεινε ο μοναδικός αρχηγός του Ρωσικού Κόμματος.
Το 1843 πρωτοστάτησε στην "Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου" μαζί με τον Μακρυγιάννη και τον Καλλέργη και τη νύκτα ανέλαβε τη προεδρία του υπουργικού συμβουλίου και το υπουργείο Εξωτερικών, με σκοπό την προετοιμασία της ψήφισης του συντάγματος. Κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του διατήρησε τη τάξη και διενήργησε εκλογές για τη σύγκλιση της Α΄ Εθνικής Συνέλευσης (1843-1844). Τον επόμενο χρόνο που διενεργήθηκαν πάλι εκλογές της Α΄ Περιόδου (1844-1845) εκλέχθηκε βουλευτής Αττικής. Στη συνέχεια συμμετείχε στην κυβέρνηση Κωλέττη ως υπουργός των Οικονομικών, θέση που διατήρησε από τον Αύγουστο 1844 μέχρι τον Αύγουστο του 1845, όταν παραιτήθηκε ύστερα από την προσπάθεια του τελευταίου να ανατρέψει το σύνταγμα. Κατά τα έτη 1846 και 1847 διετέλεσε γερουσιαστής και από το 1850 μέχρι το 1859 βουλευτής Αττικής. Το 1850 προάχθηκε στο βαθμό του αντιστρατήγου και παρασημοφορήθηκε από τον Βασιλέα Όθωνα με τον Μεγαλόσταυρο. Στις 15 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους στάλθηκε ως πρέσβης της Ελλάδας στη Κωνσταντινούπολη.
Με την έκρηξη όμως του Κριμαϊκού πολέμου έσπευσε να παραιτηθεί από την θέση του αυτή (10-3-1854) και επανήλθε στην Αθήνα για να αποσυρθεί πλέον από την πολιτική. Το κίνημα της εξέγερσης της Θεσσαλίας και της Ηπείρου φαίνεται πως το υποστήριξε κρυφά. Όμως απέκρουσε τη βιαστική απόφαση του Βασιλέως, όταν έσπευσε κρυφά στα Ανάκτορα και τον έπεισε να μη μεταβεί προλαμβάνοντας έτσι τρομερά κατά της Ελλάδος δεινά. Λίγο πριν τον θάνατο του, φέρεται πως ο Όθωνας του ανέθεσε τον σχηματισμό κυβέρνησης αλλά εκείνος αρνήθηκε.
Ο Ανδρέας Μεταξάς διετέλεσε επίσης και πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρίας καθώς και πολλών φιλανθρωπικών ιδρυμάτων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

πόσοι μας διάβασαν: