Σάββατο 24 Απριλίου 2010

Ο Γεώργιος Γεωργιάδης (Καρδαμύλη, Μάν...

Ο Γεώργιος Γεωργιάδης (Καρδαμύλη, Μάνη Λακωνίας, 1892 – Αθήνα, 1970) υπήρξε δικηγόρος, ηγετικό στέλεχος του ΣΕΚΕ και διανοούμενος σημαδεύοντας, με την δράση και τα κείμενά του, τα πρώτα χρόνια του ελληνικού σοσιαλιστικού κινήματος. Ο Γεώργιος Γεωργιάδης είναι ο πρώτος σημαντικός θεωρητικός του επαναστατικού σοσιαλισμού και κατά μία έννοια του κομμουνισμού στην Ελλάδα.

Γιος του Αθανασίου Γεωργιάδη και της Αγγελικής Στυλιανού Κανελλέα, προερχόταν από φτωχή αγροτική οικογένεια. Με δική του επιμονή συνέχισε τις σπουδές του στο γυμνάσιο της Καλαμάτας και αργότερα της Πύλου και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1912 και αμέσως μετά υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία. Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους και συμμετείχε στο «Κίνημα της Εθνικής Αμύνης» που οργάνωσε ο Ελ. Βενιζέλος στη Θεσσαλονίκη. Υπηρέτησε ένα διάστημα ως αντεπίτροπος του στρατοδικείου της στρατιάς της Θράκης, απολύθηκε όμως γρήγορα από τη θέση αυτή γιατί αρνήθηκε να παραπέμψει στο στρατοδικείο  λιποτάκτες στρατιώτες. Τον Σεπτέμβριο του 1917 διορίζεται αντεισαγγελέας Πρωτοδικών.  Τον Σεπτέμβρη του 1919 παραιτήθηκε από τη θέση του αντιεισαγγελέα και διορίσθηκε δικηγόρος «παρά τω Πρωτοδικείω Αθηνών». Την εποχή της παραμονής του στη Θεσσαλονίκη γνωρίζει την Φεντερασιόν και τους Ισραηλίτες και Μακεδόνες σοσιαλιστές. Από πολύ πιο νωρίς όμως φαίνεται ότι έχει επηρεαστεί από τις σοσιαλιστικές ιδέες. Έτσι, το πρώτο του άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «ΕΛΛΑΣ» των Αθηνών στα 1910 είχε τον τίτλο «Ο Σοσιαλισμός».  Η αρθρογραφία του στα σοσιαλιστικά έντυπα θα είναι συνεχής και πλούσια. Αρθρογραφεί στη «Νεοελληνική Επιθεώρησιν», στον «Εργατικόν Αγώνα», στη «Φωνή του Εργάτου» και στην «Κομμουνιστικήν Επιθεώρησιν», στην οποία διετέλεσε και διευθυντής.  Μαζί με τους Αβραάμ Μπεναρόγια, Στρ. Παπαϊωάννου, Γ. Λαχωβ’αρη και Γ. Πετσόπουλο ιδρύουν την «Εταιρεία του Σοσιαλισμού» που είχε ως αντικείμενο τη μελέτη των διαφόρων ζητημάτων της χώρας μέσα από το πρίσμα των σοσιαλιστικών αρχών. Το 1918 συμμετέχει στην ίδρυση του ΣΕΚΕ και γρήγορα αναδεικνύεται σημαντικό στέλεχός του. Εκφράζει την κυρίαρχη επαναστατική σοσιαλιστική τάση μέσα στο Κόμμα. Τον Απρίλιο του 1920, θα συνέλθει το Β΄ Συνέδριο του ΣΕΚΕ, το οποίο θα επιβεβαιώσει την στροφή προς την ΚΔ. Αναστέλλει την ισχύ του προγράμματος που είχε ψηφιστεί στο Α΄ συνέδριο, χωρίς όμως να το αντικαταστήσει στην ουσία με ένα καινούριο. Το κενό προσπαθεί να καλύψει ο Γεωργιάδης μέσα από τις στήλες του Ριζοσπάστη. Αλλά στην ουσία όλα μετατίθενται για το επόμενο συνέδριο. Ο Γιώργος Γεωργιάδης ήταν ένθερμος εισηγητής της πρότασης για οργανική σύνδεση με την ΚΔ. Στις 29 Αυγούστου του 1920 παντρεύεται τη γιατρό Ευαγγελία Τζωρτζάκη από το Γύθειο. Τον Ιούνη του 1921 συμμετέχει στην τριμελή επιτροπή μαζί με τους Νίκο Δημητράτο και Παστία Γιατσόπουλο που στάλθηκε στη Μόσχα για ν’ αντιπροσωπεύσει το Κόμμα στο Γ΄ Συνέδριο της ΚΔ. Το ΣΕΚΕ(Κ), κάτω από το πνεύμα της επαναστατικής στροφής του Β΄ Συνεδρίου του 1920 και αποφασισμένο να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων ως καθοδηγητής της εργατικής τάξης συμμετέχει και ενθαρρύνει τις αυθόρμητες κινητοποιήσεις των εργατών εξοπλίζοντας το κίνημα με το όραμα της κοινωνικής επανάστασης. Στην πραγματικότητα όμως, δεν έχει κατασταλάξει σε ένα επεξεργασμένο πολιτικό πρόγραμμα που να προκύπτει από την επαφή του με την τάξη και να αποτελεί την πρότασή του προς την τάξη. Ακόμη και η θετική προσπάθεια του Γεωργιάδη να συντάξει πρόγραμμα αποτελεί περισσότερο μια απόπειρα άνωθεν προσαρμογής στις κατευθύνσεις της ΚΔ και λιγότερο άμεση πολιτική πρόταση που πηγάζει από την ερμηνεία της ελληνικής πραγματικότητας. Η συντριβή του κινήματος και η οφθαλμοφανής αποτυχία των ριζοσπαστικών επιλογών του ΣΕΚΕ(Κ) να επιφέρει νίκες και να αποφευχθεί η συντριπτική ήττα οδήγησε σε ιδεολογικό και πολιτικό πισωγύρισμα της ηγεσίας του. Το ΣΕΚΕ(Κ) κατά ένα τρόπο θα «προκαλέσει» πολιτικά την κυρίαρχη τάξη, χωρίς να έχει προετοιμαστεί, ώστε να επιλύσει νικηφόρα ή τουλάχιστον με επιτυχίες τη σύγκρουση. Αρχικά προκηρύχθηκε το Τρίτο Συνέδριο με σκοπό την επίλυση των προβλημάτων αυτών, τελικά όμως αποφασίστηκε να μη συγκληθεί Συνέδριο. Έτσι στις 6 Φεβρουαρίου 1922 συνήλθε στην Αθήνα η διάσκεψη του ΣΕΚΕ(Κ), που έμεινε γνωστή στην κομματική ιστορία ως η Συνδιάσκεψη του Φλεβάρη. Ο Γεωργιάδης θα ασκήσει αυτοκριτική στον εαυτό του εκτιμώντας ότι συνέβαλε και ο ίδιος με τα κείμενά του στο ριζοσπαστικό κλίμα. Ο Γ. Γεωργιάδης, αφού εκτιμά από τη μία ότι η οικονομική κρίση στην Ελλάδα «δεν είναι εντελώς επαναστατική, δεν δύναται δηλαδή να θέση αμέσως το πρόβλημα της εξουσίας εις την εργατικήν και αγροτικήν τάξιν», από την άλλη διαπιστώνει ότι «εν τούτοις είνε εν μέρει επαναστατική, διότι συνετέλεσεν εις την αφύπνισιν της εργατικής τάξεως και ενός μέρους των αγροτών», καθώς «εισήλθον δια πρώτην φοράν εις την πολιτικήν διαπάλην της χώρας, με επικεφαλής την ΓΣΕΕ και το ΣΕΚ». Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «δια μια μακράν περίοδον ο αγών της εργατικής τάξεως και του Κόμματός μας θα έχη μορφήν πολιτικήν, και επομένως θα εξελιχθεί νομίμως.» Ο Γεωργιάδης δεν αποδέχεται πλέον την αναγκαιότητα συνδικαλιστικής και μαζικής απεργιακής διεκδίκησης και προτείνει να εκφράσει το ΣΕΚΕ(Κ), ως επικεφαλής και αποκλειστικός εκπρόσωπος της εργατικής τάξης, με κοινοβουλευτικό και όχι κινηματικό τρόπο τις εργατικές διεκδικήσεις. Για αυτό αποφασίστηκε πως χρειάζεται να προηγηθεί μια περίοδος οργάνωσης και προπαγάνδας, μια περίοδος μακράς νομίμου υπάρξεως, ώστε να αναδειχθούν τα εργατικά αιτήματα όχι μέσω της αρνητικής και άγονης κριτικής, αλλά μέσω της συμμετοχής στους αστικούς δημοκρατικούς θεσμούς.

Στις αρχαιρεσίες εκλέγεται μέλος της νέας Κεντρικής Επιτροπής και μέλος της τριμελούς γραμματείας μαζί με τους Γιάννη Πετσόπουλο και Γιάννη Κορδάτο. Στις 6 Ιουλίου του 1922 συλλαμβάνεται μαζί με άλλα μέλη της ΚΕ με την κατηγορία ότι μοίραζαν παράνομα έντυπα στο στρατό, που συνέβαλλαν στη διάδοση της ηττοπάθειας. Η τακτική της μακρά νομίμου υπάρξεως» παραμένει σε ισχύ μέχρι τη σύνοδο του Εθνικού Συμβουλίου τον Μάιο του 1923. Στις 10 Αυγούστου οι Γ. Γεωργιάδης, Μιχαήλ Σίδερις, Ιωάννη Λαγουδάκης, Μιχαήλ Οικονόμου κ.α. παραιτούνται από το ΣΕΚΕ. Τον επόμενο χρόνο ιδρύουν την Σοσιαλιστική Εργατική Ένωση που κυκλοφόρησε ένα εβδομαδιαίο δημοσιογραφικό όργανο, τη Φωνή του Λαού. Την ίδια περίοδο στην Θεσσαλονίκη μια άλλη ομάδα σοσιαλιστών ίδρυσε την Συγκεντρωτική Ομάδα του ΣΕΚΕ με δεκαπενθήμερο όργανο την Νέα Εποχή. Σύντομα θα προσχωρήσει στην ομάδα του Γεωργιάδη. Σκοπός τους ήταν η διαμόρφωση μιας σοσιαλιστικής πρακτικής, ανεξάρτητης από την κηδεμονία της Διεθνούς και ανάλογης προς τις επικρατούσες εθνικές και κοινωνικοοικονομικές συνθήκες. Σύντομα όμως η νέα ομάδα διαλύθηκε. Ο Γεωργιάδης στις εκλογές του 1926 συμπράττει ως εργατικός υποψήφιος με το κόμμα των Προοδευτικών Φιλελευθέρων και στην πρώτη συνεδρίαση της Βουλής καταθέτει δήλωση ανεξαρτήτου. Την περίοδο 1929-1931 επιχειρεί να συγκροτήσει εκ νέου μια σοσιαλιστική ομάδα. Εκδίδει μια βραχύβια εφημερίδα, την «Εργατική Σημαία». Η  προσπάθεια αυτή όμως δε θα καρποφορήσει. Την περίοδο 1931-1934 πρωτοστάτησε στην Πανελλαδική Αντιφασιστική Επιτροπή όπου μετείχαν και αντιπρόσωποι του ΚΚΕ. Το 1935 μετέχει με τους Σβώλο, Πασααλίδη, Τριανταφυλλόπουλο και άλλους στην Κεντρική Επιτροπή του Δημοκρατικού Αγώνα που ιδρύθηκε με σκοπό να αποτρέψει την βασιλική δικτατορία που προετοιμαζόταν. Την ίδια περίοδο πρωτοστατεί στην ίδρυση της Ένωσης Ελλήνων Νομικών της οποίας υπήρξε και πρόεδρος. Εκεί συγκεντρώνονται όλοι οι δημοκρατικοί δικηγόροι. Αναλάμβαναν, χωρίς αμοιβή,  δίκες δημοκρατικών και αριστερών πολιτών ως συνήγοροι υπερασπίσεως. Ο Γεωργιάδης σε όλη την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας βρίσκεται κάτω από την ασφυκτική παρακολούθηση τόσο στο γραφείο του όσο και στην κατοικία του. Στις 12 Δεκεμβρίου 1942 συλλαμβάνεται με τον 18χρονο γιο του από τους Ιταλούς και καταδικάζεται σε δεκαετή φυλάκιση. Μετά την κατάρρευση του ιταλικού φασιστικού καθεστώτος η φυλάκισή του συνεχίζεται από τους Γερμανούς. Αποφυλακίζεται στις 17/1/1944. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής σύστησε με μια μικρή ομάδα το Κόμμα Εργασίας με παράνομη εφημερίδα την Ελεύθερη Ζωή. Τότε, διατύπωσε τη θεωρία της ειρηνικής συνύπαρξης σοβιετικού και καπιταλιστικού κόσμου. Τον 1951 αρχίζει την έκδοση της «Συνδικαλιστικής Εγκυκλοπαίδειας, έργο που παρέμεινε ανολοκλήρωτο. Μαρξιστικά άρτια καταρτισμένος έχει αφήσει ένα μεγάλο έργο σε άρθρα για ζητήματα σοσιαλιστικής θεωρίας, πολιτικής και συνδικαλισμού. Πέθανε στις 21 Μαϊου 1970 από ειλεό στο Λαϊκό Νοσοκομείο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

πόσοι μας διάβασαν: