Σάββατο 24 Απριλίου 2010

Ο Παύλος Α΄ Γλύξμπουργκ (Αθήνα, 14 Δε...

Ο Παύλος Α΄ Γλύξμπουργκ (Αθήνα, 14 Δεκεμβρίου 1901 - 6 Μαρτίου 1964) υπήρξε μέλος του ελληνικού κλάδου του βασιλικού Οίκου Γλύξμπουργκ και βασιλιάς της Ελλάδας από το 1947 έως το 1964. Ήταν το τρίτο παιδί των Κωνσταντίνου και Σοφίας. Φοίτησε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και αποφοίτησε ως σημαιοφόρος. Με τον βαθμό αυτό έλαβε μέρος στην Μικρασιατική Εκστρατεία. Σε ηλικία 16 χρονών ακολούθησε τον πατέρα του στην εξορία το 1917 και επέστρεψε μαζί του από την Ελβετία στην Ελλάδα το 1920, όταν ηττήθηκε το Βενιζελικό Κόμμα. Προηγουμένως του είχε προσφερθεί το Στέμμα μετά το θάνατο του αδερφού του, Αλέξανδρου, αλλά εκείνος το είχε αρνηθεί διακηρύσσοντας ότι ανήκει στον πατέρα του. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, η εξέγερση που ακολούθησε υπό τον στρατηγό Πλαστήρα έφερε τους βενιζελικούς αξιωματικούς στην εξουσία και στον θρόνο τον Γεώργιο Β΄. Ο Παύλος ορίστηκε διάδοχος.  Όταν τον Απρίλιο του 1924 η Ελλάδα ανακηρύχθηκε Αβασίλευτος Δημοκρατία, ο Γεώργιος και ο Παύλος αναγκάστηκαν να φύγουν από τη χώρα. Έζησε στο εξωτερικό περίπου 12 χρόνια, αρχικά στη Ρουμανία και κατόπιν στην Αγλλία και τις ΗΠΑ. Στο διάστημα αυτό έκανε στρατιωτικές και πανεπιστημιακές σπουδές. Συγκεκριμένα, ο Παύλος εργάστηκε για ένα χρόνο ως μαθητευόμενος μηχανικός αεροσκαφών με το όνομα Πώλ Μπέκ στο εργοστάσιο του Άρμστρογκ Χουίτγουωρθ στο Κόβεντρι, μένοντας για δέκα μήνες στο Λέμιγκτον. Στο διάστημα αυτό οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα ήταν ραγδαίες. Το 1935, ο Κονδύλης που ανήλθε στην εξουσία με την ήττα των βενιζελικών αποκατέστησε τη μοναρχία με δημοψήφισμα το οποίο θεωρήθηκε βάσιμα διαβλητό. Με την παλινόρθωση της δυναστείας και του αδελφού του στον θρόνο, ο Παύλος επέστρεψε ξανά στην Ελλάδα ως διάδοχος. Στα χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά ο Παύλος ηγήθηκε της ΕΟΝ, της οργάνωσης νεολαίας του φασιστικού καθεστώτος. Στις 9 Ιανουαρίου 1938 παντρεύτηκε στην Αθήνα τη φιλόδοξη και δυναμική πριγκίπισσα του Ανοβέρου Φρειδερίκη, ανιψιά του Κάιζερ Γουλιέλμου. Από το γάμο του απέκτησε 3 παιδιά: τη Σοφία μετέπειτα Βασίλισσα της Ισπανίας, που γεννήθηκε στο Παλαιό Ψυχικό το 1938, τον Κωνσταντίνο μετέπειτα Βασιλιά Κωνσταντίνο Β΄ που γεννήθηκε το 1940 και αυτός στο Παλαιό Ψυχικό και τέλος την Ειρήνη που γεννήθηκε το 1942 στο Κέιπ Τάουν Νότιας Αφρικής. Στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο υπηρέτησε στο Γενικό Στρατηγείο και μετά τη γερμανική εισβολή ακολούθησε το Γεώργιο Β΄ στην Κρήτη και μετά την κατάληψή της από τους Γερμανούς, στην Αίγυπτο, για να εγκατασταθεί τελικά, με την οικογένειά του στο Κέιπ Τάουν της Νοτίου Αφρική. Μετά την απελευθέρωση και την στρατιωτική επιβολή με την βοήθεια των Βρετανών πάνω στο αντιστασιακό κίνημα του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, ουσιαστικά επανασυγκροτείται το προπολεμικό καθεστώς. Με δημοψήφισμα που διεξάχθηκε τον Μάρτιο του 1946 αποφασίστηκε η επάνοδος του Γεωργίου, ο οποίος όμως πέθανε τον Απρίλιο του 1947.  Στις 27 Σεπτεμβρίου 1946 ο Παύλος επανήλθε στην Ελλάδα μαζί τον άτεκνο αδερφό του. Μετά το θάνατο του τελευταίου έγινε βασιλιάς. Το πολιτικό κλίμα της εποxής είναι ιδιαίτερα ταραγμένο και η εμπιστοσύνη στη δραxμή έχει κλονισθεί. Ο πληθωρισμός συνεxίζει να κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα. Η ανάκαμψn της οικονομίας αργεί αλλά τα πρώτα δύσκολα μεταπολεμικά αυτά χρόνια η ξένη βοήθεια προς την Ελλάδα είναι σημαντικότατη. Η Αγγλία Θα χορηγήσει νέο δάνειο ενώ η Βοήθεια της UNNRA είναι πολυτιμότατη. Στα τέλη του 1946 η Αγγλία, κάτω από την πίεση των προβλημάτων που ο B’ Παγκόσμιος πόλεμος της έχει δημιουργήσει, Θα αναγκαστεί να αναδιπλωθεί πολιτικά από την ανατολική Μεσόγειο και την ηγετική της Θέση στην περιοχή Θα αναλάβουν πια οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Παύλος ανήλθε στον θρόνο ακριβώς την περίοδο της κορύφωσης του εμφυλίου πολέμου, στη χρονική στιγμή που η Βρετανία παραχωρούσε τον ρόλο της προστάτιδας δύναμης στις ΗΠΑ. Η πολιτική του Παύλου ήταν αρχικά αντίθετη στην αμερικανική διείσδυση. Ο ίδιος διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στον εμφύλιο πόλεμο, καθώς το βασιλικό ζεύγος επιδόθηκε με μια πρωτοφανή δραστηριότητα στη σύσταση ιδρυμάτων και φιλανθρωπικών θεσμών, αυξάνοντας σε απίστευτο βαθμό το γόητρο της Δυναστείας. Ο Εμφύλιος Πόλεμος τερματίστηκε στα τέλη Αυγούστου του 1949 με την επικράτηση του εθνικού στρατού στα βουνά κοντά στην Αλβανική μεθόριο. Είχε υπάρξει ακόμα πιο επώδυνος για τον Ελληνικό λαό απ΄ ότι ο ίδιος ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Το ένα δέκατο του πληθυσμού της χώρας είχε μείνει άστεγο. Ελέγχοντας αποτελεσματικά τις Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας και διατηρώντας έναν αντιφατικό ρόλο κατά την περίοδο του ελεγχομένου κοινοβουλευτισμού, καθώς και καλλιεργώντας άριστες σχέσεις με την Ουάσιγκτον, στηρίζοντας παράλληλα τις αμερικανικές επιλογές για την ανάδειξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή σε πρωθυπουργό, ο Παύλος εδραίωσε την εξουσία του. Παράλληλα, το ήπιο ή το άβουλο - κατ΄ άλλους - του χαρακτήρα του τού έδωσε το προσωνύμιο «Παύλος ο Καλός». Η τάση παρέμβασης και πολιτικής επιρροής ήταν έντονη από το αυλικό περιβάλλον. Με αυτόν τον τρόπο η Αυλή καθίσταται ο ένας από τους τρεις πόλους εξουσίας στο πολιτικό σκηνικό. Ο δεύτερος ήταν η Βουλή και ο τρίτος ο στρατός.
Στην αρχή της Βασιλείας του κάτω από την επιρροή του βενιζελικού Στρατηγού Βεντήρη, ήταν κάθετα αντίθετος με την προοπτική να πολιτευθεί ο Στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος. ¨Ήταν υπέρ μιας κυβέρνησης των Φιλελευθέρων, Βενιζελικών κομμάτων επειδή αυτός και η σύζυγός του Βασίλισσα Φρειδερίκη είχαν το φόβο ότι ο Παπάγος θα μπορούσε να εξελιχθεί σε δικτάτορα τύπου Φρανθίσκο Φράνκο. Τελικώς ο Παπάγος εκλέχτηκε Πρωθυπουργός, αλλά απεβίωσε το 1955. Σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1952, ο Βασιλιάς μπορούσε να επιλέξει όποιον ήθελε για Πρωθυπουργό, αρκεί ο τελευταίος να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης μέσα σε δεκαπέντε μέρες από τη Βουλή. Έχοντας αυτή τη δυνατότητα, επέλεξε τον τότε Υπουργό Δημοσίων Έργων Κωνσταντίνο Καραμανλή ως εντολοδόχο Πρωθυπουργό, μετά τον θάνατο του Παπάγου, και όχι κάποιον από τους αντιπροέδρους της κυβέρνησης και υποψήφιους για την αρχηγία του κόμματός τους, Στέφανο Στεφανόπουλο και Παναγιώτη Κανελλόπουλο. Ο Καραμανλής δεν εκλέχτηκε αρχηγός του κόμματός του, πήρε όμως τη ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής και ίδρυσε νέο κόμμα. Η Αυλή συνέχισε να παρεμβαίνει όμως και επί της πρωθυπουργίας του Καραμανλή και πολλοί χρέωσαν την ευθύνη αυτή στη Φρειδερίκη.
Μετά τις εκλογές του 1961, οι οποίες η αντιπολίτευση θεωρούσε εκλογές βίας και νοθείας, και τη δολοφονία Λαμπράκη το 1963, οι σχέσεις του με τον Καραμανλή οξύνθηκαν. Από το 1961, η αντιπολίτευση θεωρούσε μή νόμιμη τη Κυβέρνηση Καραμανλή, και είχε κυρύξει τον Ανένδοτο Αγώνα. Τελικώς, με αφορμή τη διαφωνία για το ταξίδι του βασιλικού ζεύγους στο Λονδίνο, ο Καραμανλής παραιτήθηκε. Λίγο μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο Βασιλεύς Παύλος Α΄ ασθένησε. Ανέβαλε όμως την πραγματοποίηση χειρουργικής επέμβασης για μετά τη διεξαγωγή των Γενικών Εκλογών, που έλαβαν χώρα στις 16 Φεβρουαρίου του 1964 με νίκη της Ενώσεως Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου. Αυτή τη φορά συνεργάστηκε καλύτερα με τον Γεώργιο Παπανδρέου από το φθινόπωρο του 1963 έως τον Μάρτιο του 1964 που απεβίωσε, επειδή ο Παπανδρέου ήταν πιο διαλλακτικός και ο Παύλος βαριά άρρωστος. Η υγεία του ήταν πολύ κλονισμένη, και η Κυβέρνηση Παπανδρέου ήταν η τρίτη και τελευταία, στην Ελληνική Ιστορία, που ορκίστηκε στη θερινή κατοικία της βασιλικής οικογένειας, στο κτήμα Τατοϊου. Ο Βασιλεύς υπεβλήθη σε εκτεταμένη επέμβαση για καρκίνο του στομάχου στις 20 Φεβρουαρίου, αφού είχε ορκίσει την προηγούμενη μέρα τη νέα κυβέρνηση. Πριν την εγχείρηση, ο Βασιλεύς Παύλος είχε επίσης φροντίσει να κατοχυρώσει το Διάδοχο Κωνσταντίνο ως Αντιβασιλέα. Πέθανε στις 6 Μαρτίου του 1964. Στο θρόνο τον διαδέχτηκε ο γιος του Κωνσταντίνος.

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Ενδιαφέροντα και αληθή όλα όσα αναφέρθηκαν.

πόσοι μας διάβασαν: