Δευτέρα 2 Μαρτίου 2009

Στέλιος Αλέξανδρόπουλος


Κώστας Παλούκης, εφημ. Πριν 14/5/2006
Την Τετάρτη 3 Μαΐου συνέβη στο Πανεπιστήμιο Κρήτης ένα τραγικό συμβάν. Ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών Στέλιος Αλεξανδρόπουλος πεθαίνει από καρδιακή προσβολή εντός του γραφείου του. Μόλις του είχε ανακοινωθεί η παραπομπή στο Πειθαρχικό Συμβούλιο (ένα ανώτατο πειθαρχικό όργανο στο οποίο συμμετέχουν δικαστικοί του Αρείου Πάγου, εκπρόσωποι του ΔΣΑ, πρυτάνεις κ.α.) με την κατηγορία για «συμπεριφορά που απάδει στην αξιοπρέπεια του πανεπιστημιακού λειτουργού» και για «ασύγνωστη περιφρόνηση προς την ακαδημαϊκή δεοντολογία καθώς παρακωλύει όχι μόνο την αποδοτική λειτουργία του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης αλλά και του Πανεπιστημίου Κρήτης το οποίο και εκθέτει» και με το αίτημα της οριστικής απόλυσης. Ο λόγος αυτής της τόσο βαριάς κατηγορίας είναι η επίπονη προσπάθεια του Αλεξανδρόπουλου να αναδείξει το σκάνδαλο για την εισαγωγή μετατυχιακών στο σχετικό πρόγραμμα του Τμήματος και να στιγματίσει τη διαπλοκή συγκεκριμένων καθηγητών και ΠΑΣΠ στο Τμήμα Πολ. Επ. Ήδη από πριν το Πάσχα μερίδα φοιτητών της ΠΑΣΠ Πολ. Επ. διαφοροποιείται από τη νέα ηγεσία της παράταξης και καταγγέλλει τις διεργασίες αυτές. Ένα κομμάτι τους συντονίζονται με την ΑΕΠ-ΕΑΑΚ σε μια πιο πολιτική αντιπαράθεση με το μπλοκ ΠΑΣΟΚων καθηγητών και ΠΑΣΠιτών. Τελικά, ο θάνατος του Αλεξανδρόπουλου αποτέλεσε την αφορμή για την έκρηξη των φοιτητών, αλλά και των αριστερών καθηγητών ενάντια στη «διαπλοκή» ΠΑΣΠ και καθηγητών, μια έκρηξη συνταιριασμένη με την αντίθεση στο νέο νόμο πλαίσιο, την αλλαγή του άρθρου 16 και την αξιολόγηση.
Ποια είναι όμως τα πολιτικά και κοινωνικά συμφραζόμενα αυτής της κρίσης του Πανεπιστημίου Κρήτης που με τόση οξύτητα εμφανίζεται σήμερα; Καταρχήν, δεν είναι η πρώτη φορά που μια Πρυτανική Αρχή του Π.Κ. αμφισβητείται τόσο έντονα για λόγους «διαπλοκής». Αντίστοιχο πρόβλημα αντιμετώπισε και η Πρυτανεία της Χρ. Σπυράκη, μετέπειτα υπουργός του Σημίτη, και η διάδοχη Πρυτανεία του Χρ. Νικολάου. Η ίδια η σχέση Πανεπιστημίου και τοπικής κοινωνία διαμορφώνει εξ αρχής ένα συγκεκριμένο οικονομικό ρόλο για το πρώτο σε σχέση με τη δεύτερη και μια συγκεκριμένη θέση για τους φοιτητές. Όταν σε μια πόλη 30.000 κατοίκων οι 15.000 είναι φοιτητές και πανεπιστημιακό διδακτικό προσωπικό, σημαίνει ότι η μισή πόλη ντύνει, ταΐζει, κοιμίζει, φροντίζει για τη διασκέδαση της υπόλοιπης μισής. Οι φοιτητές είναι «πελάτες» (λόγια της πρ. Χρ. Σπυράκη το 1998) που πρέπει το Πανεπιστήμιο να κερδίσει. Το Πανεπιστήμιο δηλαδή αναλαμβάνει βετιώνοντας τις υποδομές του, αναπτύσσοντας τα προγράμματά του και αυξάνοντας τις θέσεις να φέρει πελατεία στο ίδιο και κατ' επέκταση στην τοπική αγορά.
Ταυτόχρονα, μέσα στο ίδιο το Πανεπιστήμιο δημιουργούνται προϋποθέσεις για επιχειρηματικές δραστηριότητες: ΚΤΕΛ και ιδιωτικά λεωφορεία, ιδιώτες σε λέσχη και κυλικεία, βιβλιοπωλεία, εστίες-ξενοδοχεία, κατασκευαστικές εταιρίες. Μιλάμε, λοιπόν, για μια άλλη πτυχή του τρόπου με τον οποίο στον ολοκληρωτικό καπιταλισμό η γνώση και οι θεσμοί γύρω από αυτήν υπάγονται στον επιχειρηματικό και οικονομικό σχεδιασμό. Εάν στο μικρό από άποψη υποδομής και φοιτητών Πολυτεχνείο Κρήτης το επιχειρηματικό Πανεπιστήμιο αναδεικνύεται καθαρά μέσω της άμεσης υπαγωγής της τεχνολογικής και τεχνικής γνώσης στις επιχειρήσεις, στο γιγαντωμένο Παν. Κρήτης οι θεωρητικές επιστήμες μπορούν και αυτές έμμεσα μέσα από μία στρεβλή οικονομική σχέση να συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη.
Η πρόωθηση αυτής Πανεπιστημιακής εκπαιδευτικής πολιτικής συνιστά καθαρά πολιτική των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και δε θα μπορούσε βέβαια παρά να αφορά τις περιοχές εκείνες που διατηρεί το κόμμα αυτό προνομιακές σχέσεις. Έτσι, η εκάστοτε πρυτανεία αναλαμβάνει τον πολιτικό σχεδιασμο αυτού του εκσυγχρονιστικού και αναπτυξιακού προγράμματος. Ταυτόχρονα, οι κομματικές δομές του ΠΑΣΟΚ συνιστούν τον ιμάντα της οικονομικής, πολιτικής και ιδεολογικής διασύνδεσης των διαφόρων ηγετικών κομματιών και το μηχανισμό σύμπηξης ενός ενιαίου ντόπιου άρχοντος αστικού συνασπισμού εξουσίας.
Σε αυτή τη συμμαχία η ΠΑΣΠ Ρεθύμνου καλείται να αναλάβει συγκεκριμένο πολιτικό, ιδεολογικό και οικονομικό ρόλο. Ουσιαστικά, εκλέγει την Πρυτανεία λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα διάφορα καταρχήν πολιτικά κέρδη, οικονομικά και πελατειακά οφέλη. Για πολλά χρόνια η ΠΑΣΠ Ρεθύμνου διατηρούσε προνομιακή σχέση με τους επιχειρηματίες της φοιτητικής λέσχης. Τα στελέχη της ήταν στελέχη της εταιρίας και τα μέλη της υπάλληλοι. Διευκολυνόταν στην πρόσβασή της στις γραμματείες αναπτύσσοντας μια «παραγραμματειακή» υποστήριξη στους φοιτητές. Παράλληλα, μέλη της δουλεύανε στις γραμματείες. Επίσης, συνιστούσε ιμάντα διασύνδεσης με την τοπική αγορά. Δεχόταν σημαντική οικονομική ενίσχυση από συγκεκριμένα μαγαζιά της πόλης με τη μορφή διαφήμισης στα έντυπά της και πραγματοποιούσε πολλά πάρτυ σε αυτά. Επίσης, ΠΑΣΠίτες ήταν αυτοί που δουλεύανε σε αυτά τα μαγαζιά. Η κοινωνικοποίηση της πλειοψηφίας των φοιτητών περνούσε αυστηρά μέσα από την ΠΑΣΠ. Έτσι, συγκροτούταν η πολιτική της πρόταση η οποία μπορούσε να κερδίζει στους φοιτητές. Παρουσιαζόταν μέσω των πολιτικών της και οικονομικών της διασυνδέσεων ως υπεύθυνη δύναμη, που παράλληλα προσέφερε κάθε είδους βοήθεια: γραμματειακή, εργασιακή, κοινωνική. Από την άλλη απόλυτα συνεπής κάθε φορά υποστήριζε ανοιχτά τους φορείς που την στήριζαν ή διαπλέκονταν μαζί της σε κάθε ζήτημα που προέκυπτε.
Μπορούμε να προσδιορίσουμε επακριβώς χρονικά την ποιοτική αλλαγή που συντελέστηκε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης κατά το 1996. Οι εκσυγχρονιστές του Σημίτη αναλαμβάνουν τη διακυβέρνηση της χώρας και η Χρ. Σπυράκη την Πρυτανεία στο «Χάρβαντ της Μεσογείου». Αυτήν ακριβώς την περίοδο ένα μεγάλο κομμάτι του πασοκογενούς και κεντροαριστερού ΔΕΠ μετατοπίζεται προς τον εκσυγχρονισμό και έτσι προκύπτει το σημερινο ιδεολογικοπολιτικό χάσμα μεταξύ των καθηγητών, αριστερών και εκσυγχρονιστών. Τελικά, όμως το αριστερό ΔΕΠ του Πανεπιστημίου συνέβαλλε με τον δικό του τρόπο στη διαμόρφωση αυτής της στρεβλής επιχειρηματικοποίησης. Ενώ μπορούσε να αρνείται και να μπλοκάρει μέσω της συνδιαχείρισης ένα είδος άμεσης επιχειρηματικοποίησης, συναινούσε ή αδυνατούσε να καταλάβει και να εμποδίσει αυτήν την παράπλευρη εξέλιξη. Αποδέχτηκε την κατάσταση και σε επόμενες φάσεις κομμάτια του προσπάθησαν να προσαρμοστούν ή και να προωθήσουν μια πιο καθαρή μορφή επιχειρηματικοποίησης. Το αποτέλεσμα ήταν η συνδιαχειριστική λογική να ενσωματώσει και εγκλωβίσει το ρόλο τους και αδρανήσει το λόγο και τη δράση τους. Είτε να αυτοφιμωθούν μέσω της αδιαφορίας είτε να φιμωθούν κάτω από την πίεση των Πρυτανειών ιδιαίτερα αυτής της πιο πρόσφατης.
Την ίδια ακριβώς περίοδο στα 1996 πραγματοποιούνται ανακατατάξεις και μέσα στο φοιτητικό χώρο. Το φοιτητικό κίνημα στο Ρέθυμνο παραδοσιακά έθετε ως πιο οξυμένο πρόβλημα το ζήτημα της φοιτητικής στέγασης και μαζί με αυτό το θέμα του πολιτισμού-διασκέδασης. Γιαυτό έχει ταυτιστεί με καταλήψεις που εξελίχθηκαν σε φοιτητικές εστίες και φοιτητικά στέκια. Σε αυτήν την κατεύθυνση αναπτύχθηκαν τρία φοιτητικά κινήματα (κατάληψη Τίμιου Σταυρού 1988-9), κατάληψη Ξενία (1992- 96), κατάληψη του παλιού κτιρίου της Πρυτανείας ή Φοιτητικού Στεκιού (1998-9). Τα δύο πρώτα απολάμβαναν την πλήρη κάλυψη και αποδοχή του ΔΕΠ και όλων των παρατάξεων. Το τρίτο που αναπτύχθηκε ακριβώς την εκσυγχρονιστική περίοδο ταυτίστηκε με τον ευρύτερο χώρο των εναλλακτικών πολιτιστικών ομάδων και την ΑΕΠ (Αριστερή Ενωτική Παρέμβαση) και συγκρούστηκε με όλους τους άλλους. Τα αιτήματα αυτού του κινήματος για στέγαση και Πολιτιστικό Στέκι για φοιτητές και Ρεθυμνιώτες έρχονταν σε πλήρη αντίθεση με την αντίληψη του φοιτητή-πελάτη και τα συμφέροντα των μικρών και μεγάλων ντόπιων επιχειρηματιών. Ουσιαστικά, δηλαδή χωρίς να το έχει ποτέ αντιληφθεί σε αυτήν την έκταση συγκρουόταν με αυτή την άλλη μορφή του επιχειρηματικού Πανεπιστημίου. Όχι τυχαία Πρυτανεία, Νομαρχία, Πασοκικός τύπος και ΠΑΣΠ στάθηκαν εξαρχής εχθρικά και συναίνεσαν στην εισβολή-σκούπα της αστυνομίας στο κτίριο της κατάληψης, παραβιάζοντας ανοιχτά το άσυλο, και μάλιστα δύο φορές, ύστερα από μία ανακατάληψη. Την ίδια ακριβώς εποχή στο διπλανό νομό οι φοιτητές του Πολυτεχνείου Κρήτης έκαναν το δικό τους αγώνα ενάντια στα ΠΣΕ, δηλαδή ενάντια στην πιο καθαρή μορφή επιχειρηματικού Πανεπιστημίου. Επίσης, το 1996 η κινητοποίηση ενάντια στη βιβλιοκάρτα του Γ. Παπανδρέου προκαλεί τη διάσπαση της ΠΚΣ. Στη βάση της ενότητας συγκροτείται μαζί με ένα ευρύτερο αριστερό δυναμικό η ΑΕΠ αποτελώντας την τρίτη παράταξη, αλλά ουσιαστικά το πραγματικό αντίπαλο δέος στην ΠΑΣΠ. Αμέσως ήρθε σε επαφή με σχήματα της ΕΑΑΚ για να ενταχθεί σε αυτήν το 2003.
Κλείνοντας και επιστρέφοντας στο αρχικό μας θέμα μπορούμε να καταλήξουμε στα εξής. Η σημερινή Πρυτανεία και η ηγεσία του Τμήματος Πολ. Επιστημών έχοντας μαζί μια ΠΑΣΠ που διαρκώς από το 1996 ανεβαίνει εκλογικά και ηγεμονεύει πολιτικά πλέον πλήρως με 52% και αυτοδυναμία σε όλους σχεδόν τους συλλόγους επιχείρησε ένα βήμα παραπάνω. Να αναβαθμίσει την διαπλοκή τους, που δεν είναι μια διαπλοκή ουδέτερη, απόστημα ενός καλού πανεπιστημίου, αλλά οργανικό κομμάτι του νέου Πανεπιστημίου που το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ οραματίζονται. Να πετύχει τη σιωπή και τη συναίνεση μέσω της ποινικοποίησης και να τρομοκρατήσει μέσω του αυταρχισμού και της κατάχρησης εξουσίας, να εξοντώσει ηθικά, επιστημονικά και επαγγελματικά κάθε αντίπαλο. Στην περίπτωση του Στέλιου Αλεξανδρόπουλου που μοναχικά ύψωσε το αγωνιστικό του ανάστημα κατάφερε να τον εξοντώσει και φυσικά. Είναι οι δικές τους παράπλευρες απώλειες. Δεν πρόκειται για μια υπόθεση αντιπαράθεσης καθηγητικών συμφερόντων, αλλά για μια πολιτική σύγκρουση. Ο Αλεξανδρόπουλος είναι το πρώτο πραγματικό θύμα του επιχειρηματικού Πανεπιστημίου. Στο Ρέθυμνο το φοιτητικό κίνημα που ξέσπασε θέτοντας παράλληλα με τα άλλα ζητήματα το θέμα του Αλεξανδρόπουλου και αναδεικνύοντας τις αμεσοδημοκρατικές δομές, δίνει ένα πρώτο μεγάλο ράπισμα στην ηγεμονία αυτής της πολιτικής και αυτού του σάπιου κομματικού μηχανισμού των μικρών και μεγάλων παραγόντων και δείχνει το δρόμο του αγώνα και της ανατροπής ως τη μόνη λύση απέναντι στο Πανεπιστήμιο του Ολοκληρωτικού Καπιταλισμού.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

πόσοι μας διάβασαν: