πολιτική επιστράτευση των καθηγητών το 1963

του Παύλου Παπανότη, 

Κατά τον τελευταίο χρόνο οι απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζόμενων στα μέσα μαζικής μεταφοράς και των ναυτεργατών τερματίστηκαν με την εφαρμογή του μέτρου της πολιτικής επιστράτευσης. Τώρα ήρθε η σειρά των καθηγητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να επιστρατευτούν, γιατί τα συνδικαλιστικά τους όργανα εξέφρασαν την πρόθεση να απεργήσει ο κλάδος κατά τη διάρκεια των Πανελλαδικών εξετάσεων. Ανάλογες καταστάσεις με αυτές που βιώνουμε σήμερα βίωσε η ελληνική κοινωνία πριν από πενήντα χρόνια.

Τη 19η Ιανουαρίου 1963 τριάντα δύο χιλιάδες δάσκαλοι και καθηγητές κήρυξαν απεργία διαρκείας διεκδικώντας αύξηση των αποδοχών τους και τη λήψη μέτρων για την αναβάθμιση της στοιχειώδους και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η τότε κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή προσπάθησε αρχικά να διασπάσει τους απεργούς, για να εκφυλιστεί η κινητοποίησή τους. Οι προσπάθειές της όμως απέτυχαν. Έτσι μετά από είκοσι ημέρες (την 7ηΦεβρουαρίου 1963) ελήφθη η κυβερνητική απόφαση για πολιτική επιστράτευση των απεργών. Εκδόθηκε έκτακτο φύλλο της «Εφημερίδας της Κυβερνήσεως», στο οποίο περιελήφθη η υπ’ αριθ. 1004/5-2-1963 απόφαση του τότε πρωθυπουργού. Σ’ αυτή αναφερόταν: «Έχοντες υπ’ όψιν: 1. τας διατάξεις του άρθρου 2 του Α. Ν. 1984/1939 ως συνεπληρώθη διά του άρθρου 1 του Α. Ν. 450/ 1945 και 2. έγγραφον του υφυπουργού Εσωτερικών, καθ’ ο συνεπεία της απεργίας των εκπαιδευτικών λειτουργών απειλείται διατάραξις της κοινωνικής και κρατικής ζωής της χώρας, παρέχομεν την έγκρισιν προς τον υπουργόν Εθνικής παιδείας και Θρησκευμάτων όπως προέλθη εις πολιτικήν επιστράτευσιν των λειτουργών μέσης και στοιχειώδους εκπαιδεύσεως».

Στο ίδιο φύλλο της «Εφημερίδας της Κυβερνήσεως» δημοσιεύτηκαν και οι υπ’ αριθ. 14773 και 14792/7-2-1963 αποφάσεις του τότε υπουργού Παιδείας Κασιμάτη, με τις οποίες ρυθμίζονταν διάφορα διαδικαστικά θέματα για την πολιτική επιστράτευση των εκπαιδευτικών και για το χρόνο διεξαγωγής των γραπτών διαγωνισμών του πρώτου και του δεύτερου εξαμήνου.

Έτσι από τις κατά τόπους αρχές Χωροφυλακής επιδόθηκαν στους απεργούς δάσκαλους και καθηγητές ατομικές προσκλήσεις πολιτικής επιστρατεύσεως, με τις οποίες εντέλλονταν να παρουσιαστούν στις θέσεις τους την 8η πρωινή της Παρασκευής  8 Φεβρουαρίου.

Την κυβερνητική απόφαση την καταδίκασε η ευρύτερη εκπαιδευτική αλλά και η δημοσιοϋπαλληλική κοινότητα. Φοιτητικοί σύλλογοι του πανεπιστημίου Αθηνών οργάνωσαν διαδηλώσεις, για να συμπαρασταθούν στους επιστρατευμένους, ενώ εκπρόσωποι της Α.Δ.Ε.Δ.Υ. με δηλώσεις τους αποδοκίμασαν τον κυβερνητικό αυταρχισμό. Ακόμα σύσσωμη η Αντιπολίτευση καταδίκασε τη ληφθείσα απόφαση. Είναι ενδεικτική η δήλωση του αρχηγού της Ενώσεως Κέντρου Γ. Παπανδρέου: «Η κυβέρνησις της Ε.Ρ.Ε. πρέπει να εντρέπεται διά την νίκην της. Με τον εκβιασμόν, ο οποίος ησκήθη, επιστρέφουν εις τα σχολεία τα σώματα των εκπαιδευτικών, αλλ’ αι ψυχαί δεν επιστρέφουν. Και χωρίς ψυχήν δεν υπάρχει εκπαίδευσις». Η ελάσσων αντιπολίτευση ήταν πιο καυστική. Ο ηγέτης της Ε.Δ.Α. Ηλίας Ηλιού σε συνεδρίαση της Βουλής στηλίτευσε την κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή, γιατί έκανε χρήση ενός νόμου της μεταξικής δικτατορίας (= του Α.Ν. 1984/1939) (εφημερίδες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, φύλλα της 8ης Φεβρουαρίου 1963).

Αντί επιλόγου. Οι κυβερνητικές αποφάσεις που λήφθηκαν το 1963 και το 2013 για πολιτική επιστράτευση των εκπαιδευτικών παρουσιάζουν μια ουσιώδη διαφορά. Το 1963 η απόφαση  ελήφθη ένα εικοσαήμερο μετά την κήρυξη της απεργίας τους. Σήμερα αντίθετα ελήφθη πριν ακόμα αποφασισθεί από τα συνδικαλιστικά τους όργανα η απεργιακή κινητοποίησή τους. Συνεπώς έχει προληπτικό κι όχι κατασταλτικό χαρακτήρα. Όσο κι αν αναδίφησα σε φύλλα εφημερίδων κατά το παρελθόν δεν βρήκα ανάλογο παράδειγμα προληπτικής πολιτικής επιστράτευσης. Θα πει βέβαια κάποιος ότι σε όλα τα ζητήματα υπάρχει μια αρχή.

πηγή: http://chronontoulapo.wordpress.com/

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ της 8ης Φεβρουαρίου 1963