Καλό αγωνιστικό Σεπτέμβρη σύντροφοι…

Κώστας Παλούκης

Η νέα εργατική βάρδια που εντάχθηκε στην παραγωγή την δεκαετία του 1920, ιδιαίτερα τα τμήματά της που στρατεύτηκαν στην αριστερά και οργανώθηκαν στα συνδικάτα, όλοι αυτοί είδαν και έζησαν μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να βελτιώνεται η ζωή τους μέσα από τους ίδιους τους αγώνες τους. Όροι εργασίας, κοινωνικές ασφαλίσεις, υποδομές, σπίτια, κοινωνικό κράτος, παρά τα μεγάλα προβλήματα και τον κρατικό αυταρχισμό έως και φασισμό, έκαναν την Ελλάδα στις παραμονές του παγκοσμίου πολέμου να είναι μια πολύ διαφορετική χώρα από αυτή που άφησαν οι συνέπειες των πολέμων και της Μικρασιατικής Καταστροφής. Αυτή ακριβώς η δυναμική, παρότι μπήκε στον πάγο για 4 χρόνια, διατήρησε τις ρωγμές, τις μνήμες και τις αντιθέσεις ενός κόσμου που αγωνίζεται και διεκδικεί συλλογικά έχοντας ως όραμα μια άλλη κοινωνία. Η ίδια και η επόμενη γενιά έφτιαξαν το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ. Παρά την μεγάλη ήττα του 44 και του 49 την ίδια αίσθηση της βελτίωσης των υλικών και πνευματικών όρων διαβίωσης και εργασίας είχαν τόσο η μεταπολεμική, με τους αγώνες της δεκαετίας του 1960, αλλά και η μεταπολιτευτική εργατική βάρδια και οι αγωνιστές της αριστεράς, παρά την δικτατορία. Με τους αγώνες τους αυτοί που έφτιαχναν τον κόσμο με τα ίδια τους τα χέρια, αλλάζανε τον κόσμο αυτόν και τον έκαναν καλύτερο. Η 18 Οκτώβρη 1981, για όσους ρίξουν έστω και μια επιφανειακή ματιά στο σύνολο του δημοκρατικού τύπου της εποχής, δηλαδή η μέρα της Αλλαγής, ήταν ακριβώς η επιβεβαίωση χιλιάδων ελπίδων. Όλοι αυτοί πίστευαν ότι ζούσαν ένα νέο σημαντικό σταθμό στο μεγάλο δρόμο προς τον σοσιαλισμό. Η ελληνική κοινωνία φαινόταν να μπορεί να πιάσει το όραμα, φαινόταν ότι οι δυστυχίες του παρελθόντος άνηκαν πια στους ιστορικούς. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι είχαν λόγους να είναι στρατευμένοι στην αριστερά ολόψυχα. Να συμμετέχουν στις διαφωνίες, στις συγκρούσεις, στις αντιπαραθέσεις, να θυσιάζουν απολαύσεις της προσωπικής ζωής, γιατί ακριβώς η ζωή τους άλλαζε και φαινόταν ότι μπορούσε να αλλάξει και άλλο μόνο και αποκλειστικά μέσα από το συλλογικό αγώνα ακολουθώντας απλά το όραμα του κομμουνισμού. Το κιβώτιο παρέμενε γεμάτο παρά τις τόσες ήττες…
Η νέα εργατική βάρδια που εντάχθηκε στα πανεπιστήμια και την παραγωγή την δεκαετία του 1990 και του 2000, ιδιαίτερα τα τμήματα που οργανώθηκαν στην αριστερά, οι νέοι αυτοί αγωνιστές βιώνουν μια εντελώς διαφορετική σχέση με τη στράτευσή τους. Για όλους αυτούς κάθε ηρωική μάχη, κάθε αγώνας – όσο όμορφος και συλλογικός μπορεί να είναι – απλά βάζει ένα φρένο σε μια προδιαγεγραμμένη πορεία επιδείνωσης και χειροτέρευσης της ζωής τους, απομακρύνει για λίγο και προς το παρόν το αδιέξοδο. Τα εξεταστικά, η μάχη ενάντια στο νόμο Γιαννίτση, το κίνημα στα πανεπιστήμια και στα σχολεία, το κίνημα ενάντια στο νόμο πλαίσιο και τη συνταγματική αναθεώρηση είναι μάχες οπισθοχώρησης.
Οι Ούνοι του Μάη και του Ιούνη δεν είναι παρά μαχητές που πεθαίνουν ηρωικά έξω από τη Μαδρίτη εμποδίζοντας για μια μέρα ακόμα να μπουν στην πόλη οι εχθροί. Αυτοί οι νέοι κουβαλούν στην πλάτη τους την ήττα και βαδίζουν με αυτή. Πολλές φορές τους καταπλακώνουν οι συσχετισμοί και άλλες φορές τους απογειώνουν. Αλλά τώρα οι συσχετισμοί είναι τόσο βαριοί, πολλές φορές αβάσταχτοι… το αδιέξοδο είναι μπροστά, ορθώνεται ολόρθο…
οι χιλιάδες κομμουνιστές που είδαν το εκτελεστικό απόσπασμα στα μάτια τους διάβαζαν στη θυσία τους την ευτυχία του επαγγελλόμενου μέλλοντος… ίσως αυτή η θυσία να ήταν πιο εύκολη – τι θράσος να το ξεστομίζει κανείς αυτό , ε! – ίσως όμως η θυσία αυτή να ήταν πιο εύκολη από το πρωινό ξύπνημα για μια απεργιακή φρουρά αυτό εδώ το καλοκαίρι, από την απογευματινή συμμετοχή στην διαδήλωση, από την απεργία στη δουλειά…
και εάν οι πραγματικοί υπεύθυνοι της ήττας αλαζονικοί και υπερφίαλοι απαξιώνουν και χρεώνουν σε αυτή τη νέα γενιά της δική τους αποτυχία αναπολώντας τη δική τους μεγάλη επιτυχημένη αριστερά που χάσανε … τους γυρίζουμε την πλάτη γιατί αυτοί είναι οι ηττημένοι… αυτοί είχαν τα εκατομμύρια κομμουνιστών που έχτιζαν τον σοσιαλισμό στον μισό πλανήτη και εμείς μόνο … την μικρή Μαριναλέντα…
γιατί εμείς κάθε μέρα, κάθε στιγμή αγώνα βρίσκουμε από μόνοι μας τη δύναμη να σηκώνουμε το όραμα από το χώμα και με αυτό γεμίζουμε το κιβώτιο που μας αδειάσανε άλλοι… και μετά το στηρίζουμε πάλι στους ώμους βέβαιοι πως ο δρόμος που ακολουθούμε είναι τουλάχιστον ο δικός μας δρόμος…