Δημήτρης Στρατής

Ο Δημήτρης Στρατής (Άνδρο 1889 – Αθήνα
1970) υπήρξε σημαντικός σοσιαλιστής
συνδικαλιστής, ηγετικό στέλεχος του
σιδηροδρομικού συνδικαλιστικού κινήματος.
Από το 1909 εργάστηκε ως σιδηροδρομικός
υπάλληλος. Τα σιδηροδρομικά σωματεία
ήταν από τα καλύτερα οργανωμένα της εποχής
και με υψηλό ποσοστό συμμετοχής των εργατών.
Είχαν μέσω κινητοποιήσεων κατακτήσει
αποδοχές και παροχές που τους κατέτασσαν
σε ένα είδος εργατικής αριστοκρατίας
της εποχής. Για αυτό το λόγο είχε αναπτυχθεί
στο εσωτερικό τους ένα σοσιαλδημοκρατικό
ρεύμα δυτικοευρωπαϊκού τύπου.  Ο Δημήτριος
Στρατής θα εκφράσει ακριβώς αυτό το ρεύμα.
Το 1920 πρωταγωνιστεί στο Πανελλήνιο Συνέδριο
συγκρότηση της Πανελληνίου Ομοσπονδίας
Σιδηροδρομικών και εκλέγεται μέλος της
πρώτης πενταμελούς διοίκησής του. Στα
τέλη του 1921 συμμετείχε στην ηγεσία μιας
πολύ μαζικής και δυναμικής απεργίας των
σιδηροδρομικών, η οποία αντιμετωπίστηκε
με επέμβαση ευζωνικών ταγμάτων. Ο Στρατής
μαζί με άλλα μέλη της απεργιακής επιτροπής
στάλθηκε στο μέτωπο. Τον Μάρτιο του 1926
συμμετέχει στο 3^ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ
εκπροσωπώντας την σοσιαλιστική παράταξη
των σιδηροδρομικών. Σε αυτό το Συνέδριο
ξεκινάει η συμμαχία των σοσιαλιστικών
και συντηρητικών παρατάξεων εναντίον
των κομμουνιστών. Προϊόν αυτού του μετώπου
θα είναι η ανατροπή της διοίκησης των
κομμουνιστών. Ο ίδιος ο Στρατής αναλαμβάνει
γραμματέας της ΓΣΕΕ, αλλά σύντομα ανατρέπεται.
Στο 5^ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ του 1930 η
συμμαχία των παρατάξεων Ιωάννη Καλομοίρη
και Αριστείδη Δημητράτου θα αποκλείσουν
με τη σειρά τους την παράταξη του Στρατή.
Στα 1926-29 πρωτοστάτησε στη συγκρότηση
της Κίνησης των Ανεξάρτητων Εργατικών
Συνδικάτων, στην οποία συμμετείχαν σωματεία
και συνδικάτα που δε συμμετείχαν ούτε
στη ΓΣΕΕ ούτε στην ΕΓΣΕΕ. Στο 4^ο
Συνέδριο του 1928, η παράταξη του Στρατή
μαζί με την παράταξη του Δημητράτου πρωτοστατούν
σε διαγραφές και αποκλεισμούς αριστερών
αντιπροσώπων με αποτέλεσμα τη διάσπαση
του εργατικού κινήματος, αφού την επόμενη
χρονιά ιδρύεται η Ενωτική ΓΣΕΕ. Το 1928
συμμετέχει στις διεργασίες της ίδρυσης
ενός Σοσιαλιστικό Κόμματος Ελλάδας μαζί
με τον Γιαννιό και άλλους σοσιαλιστές.
Το 1929 εκλέγεται εργατικός γερουσιαστής,
ως εκπρόσωπος του εργατικού συνδικαλιστικού
κινήματος. Η εκλογή του αυτή θα προκαλέσει
διαφωνίες όμως ανάμεσα στους συνδικαλιστές
ηγέτες και τους σοσιαλιστές του Γιαννιού
και δε θα επιτρέψουν την τελεσφόρηση
του εγχειρήματος της ίδρυσης νέου Κόμματος.
Ο ίδιος συμβάλλει σε αυτή τη διάσπαση
καθώς ενθαρρύνει μέσα από την «Εργατική
Σοσιαλιστική Παράταξη Πειραιώς» την
ανάδυση Σοσιαλιστικών Ομίλων χωρίς την
κηδεμονία του ΣΚΕ. Το 1932 συμμετέχει στις
διεργασίες ιδρύσεως Ανεξάρτητου Σοσιαλιστικού
Κόμματος που και αυτές δεν θα καρποφορήσουν.
Η κίνηση των Ανεξάρτητων Εργατικών Συνδικάτων
μαζί με τους «αχρωμάτιστους» του Δ. Μαργιόλη,
ορισμένους αρχειομαρξιστές και τους
Καλύβα και Κανασουσάκη του ΕΚΑ ίδρυσαν
το 1934 μια Τρίτη συνομοσπονδία, την «Πανελλαδική
Συνομοσπονδία Εργασίας». Το 1935 η ΠΣΕ προσχωρεί
στη ΓΣΕΕ και ξαναγίνεται μέλος της μέχρι
τη δικτατορία του Μεταξά. Τον Σεπτέμβριο
του 1941 προσχωρεί στο Εργατικό ΕΑΜ και
γίνεται μέλος της ηγεσίας του, ως εκπρόσωπος
της Σοσιαλιστικής Συνδικαλιστικής Παράταξης.
Συμμετέχει στην ηγεσία της ΕΛΔ-ΣΚΕ κατόπιν
ΣΚ-ΕΛΔ. Από το 1944 έως το 1947 συμμετέχει
στην ηγεσία της ΓΣΕΕ. Το 1949 ίδρυσε το Κίνημα
Ελεύθερου Συνδικαλισμού (ΚΕΣ). Το ΚΕΣ
εξέδωσε την εφημερίδα Ελεύθερα Συνδικάτα.
Διευθυντής της εφημερίδας εμφανίζεται
ο ίδιος ο Στρατής. Το 1953 έγινε μέλος του
Δημοκρατικού Κόμματος Εργαζόμενου Λαού,
από το οποίο αποχώρησε σύντομα. Το 1955
το ΚΕΣ συγχωνεύεται με το Ενιαίο Συνδικαλιστικό
Κίνημα Ελλάδας, τη συνδικαλιστική παράταξη
της ΕΔΑ και συγκροτείται το Δημοκρατικό
Συνδικαλιστικό Κίνημα. Ο ίδιος ο Στρατής
αναλαμβάνει πρόεδρος μέχρι και τη διάλυσή
του από την δικτατορία του 1967. Στα 1963 εκλέχτηκε
βουλευτής με την ΕΔΑ. Με την επιβολή της
δικτατορίας εξορίστηκε στη Γυάρο και
στη συνέχεια στη Λέρο. Το 1970 πέθανε.