Ο Νικόλαος Ζορμπάς

Ο Νικόλαος Ζορμπάς (Αθήνα, 1844 - Αθήνα, 1920) υπήρξε υποστράτηγος του ελληνικού στρατού, αρχηγός του Στρατιωτικού Συνδέσμου και ηγετική μορφή στο στρατιωτικό Κίνημα που έλαβε χώρα στο Γουδί το (1909). Η συμβολή του αυτή τον ανέδειξε σε σημαντικό πρόσωπο της  σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Γιος του αγωνιστή Κωνσταντίνου Ζορμπά καταγόταν από τη Μαγνησία της Μικράς Ασίας και από τις Μηλιές του Πηλίου. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Αθήνα και γράφτηκε στη Σχολή Ευελπίδων. Αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός και μετεκπαιδεύτηκε σε στρατιωτικές σχολές της Γαλλίας και του Βελγίου. Όταν επέστρεψε υπηρέτησε σε διάφορες μονάδες. Πολιτικά ταυτίστηκε αρχικά με το Τρικουπικό Κόμμα και με την στήριξή του για επτά σχεδόν χρόνια διετέλεσε προσωπάρχης στο Υπουργείο Στρατιωτικών (1882-1885 και 1887-1891), ενώ ταυτόχρονα δίδασκε πυροβολική στη Σχολή Ευελπίδων.  Στη συνέχεια ανέλαβε υποδιοικητής συντάγματος πυροβολικού για να προσληφθεί στο επιτελείο του Γ Αρχηγείου Στρατού. Έλαβε μέρος στον ελληνοοθωμανικό πόλεμο του 1897 ως διοικητής του 3^ου Συντάγματος Πυροβολικού και ταυτόχρονα ως αρχηγός Πυροβολικού της 1^ης Μεραρχίας. Το 1898 ανέλαβε τη διοίκηση της Σχολής Ευελπίδων. Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι το 1906. Στα 1907 τοποθετήθηκε διοικητής της Διεύθυνσης Υλικού Πολέμου. Το Μάιο του 1909 συγκροτήθηκε ο «Στρατιωτικός Σύνδεσμος». Ο «Στρατιωτικός Σύνδεσμος» γεννήθηκε από τη σύμπραξη μιας ομάδας υπαξιωματικών υπό τον ταγματάρχη Γεώργιο Καραϊσκάκη (εγγονό του αγωνιστή του ‘21) και μιας ομάδας κατώτερων αξιωματικών υπό τους Θεόδωρο Πάγκαλο και Παύλο Ζυμβρακάκη. Στις 25 Ιουνίου, 181 αξιωματικοί συγκεντρώθηκαν στο σπίτι του υπολοχαγού Χατζημιχάλη για τη σύνταξη προγραμματικών αρχών. Η διαρροή της είδησης προκάλεσε την πτώση της κυβέρνησης Θεοτόκη, ενώ οι κατευναστικές προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία δηλώσεις (σχετικά με το Κρητικό και το Μακεδονικό) της κυβέρνησης Ράλλη προκάλεσαν την οργή του Συνδέσμου. Μετά από αλλεπάλληλες διαβουλεύσεις συγκροτήθηκε μια Διοικούσα Επιτροπή του «Συνδέσμου» η οποία  κατέληξε στο οριστικό πρωτόκολλο του.  Στις αρχές Αυγούστου 1909 η οργάνωση απέκτησε γενικό αρχηγό τον Νικόλαο Ζορμπά. Η επιλογή του έγινε με κριτήριο την τιμιότητά του και την καλή του φήμη καθώς και με την ελπίδα ότι θα καταφέρει να συμβιβάσει τις διάφορες εσωτερικές διενέξεις που είχαν προκληθεί και να καταφέρει να υπερκεράσει τις φιλοδοξίες άλλων αξιωματικών. Έτσι, η νύχτα της 14ης προς 15η Αυγούστου του 1909 για τη μικρή Αθήνα των 80.000 κατοίκων ήταν ξεχωριστή. Από νωρίς κυκλοφορούσε η φήμη πως η εκδήλωση στρατιωτικού κινήματος ήταν ζήτημα ωρών. Άμαξες και στρατιωτικά ιππήλατα οχήματα κουβαλούσαν ασταμάτητα αξιωματικούς και στρατιώτες στο Γουδί, στο χώρο δηλαδή που τότε βρίσκονταν οι εγκαταστάσεις της φρουράς των Αθηνών. Με την ανατολή του ηλίου στο πεδίο ασκήσεων του στρατοπέδου βρίσκονταν συγκεντρωμένοι 449 αξιωματικοί, 2.546 στρατιώτες και ναύτες και 67 χωροφύλακες, όλοι οπλισμένοι, διαθέτοντας επιπλέον και 22 πυροβόλα. Οι συγκεντρωμένες στρατιωτικές δυνάμεις διακήρυξαν την αντίθεσή τους προς την κυβέρνηση της χώρας εκφράζοντας ταυτόχρονα την υποστήριξή τους προς το πρόγραμμα του «Στρατιωτικού Συνδέσμου», στις εντολές του οποίου υπάκουαν. Στο πρόγραμμά τους οι κινηματίες ξεκαθάριζαν χωρίς περιστροφές ότι: Δεν επιδίωκαν να καταργήσουν τη δυναστεία των Γλύξμπουργκ ή να αντικαταστήσουν το βασιλιά. Δεν επιδίωκαν επίσης ούτε την εγκαθίδρυση στρατιωτικής δικτατορίας ή την αλλαγή του Συντάγματος, ούτε την κατάργηση της κυβέρνησης, ούτε την αύξηση ή την απομάκρυνση στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων. Επιθυμούσαν να επιβάλλουν στην υπάρχουσα κυβέρνηση Δ. Ράλλη τους όρους του προγράμματός τους. Σε αυτό εξέφραζαν την παράκληση να απομακρυνθούν από το στράτευμα ο διάδοχος του θρόνου Κωνσταντίνος και οι πρίγκιπες Νικόλαος, Χριστόφορος και Ανδρέας, καθώς και ο επίδοξος διάδοχος Γεώργιος. Επίσης, με το ίδιο ύφος ζητούσαν στο μέλλον οι υπουργοί των Στρατιωτικών και των Ναυτικών να προέρχονται από τους εν ενεργεία ανωτέρους αξιωματικούς ή απ' αυτούς που βρίσκονταν σε διαθεσιμότητα. Ακόμη διατύπωναν την ευχή όπως «ο σχεδόν πενόμενος λαός ν' ανακουφισθή εκ των επαχθών φόρων». Ακόμη υπέβαλλαν ένα πρόγραμμα στρατιωτικής οργάνωσης των κατά ξηρά και θάλασσα δυνάμεων.  Τους όρους των Επαναστατών αποδέχθηκε ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, που σχημάτισε κυβέρνηση μετά την παραίτηση του Ράλλη, οπότε και ο Νικόλαος Ζορμπάς, έδωσε διαταγή στις επαναστατημένες μονάδες να γυρίσουν στις θέσεις τους, χωρίς έτσι να εγκαθιδρυθεί δικτατορία, σύμφωνα με τις παροτρύνσεις μεγάλης μάζας του λαού και του φοιτητικού κόσμου. Το μεγαλειώδες συλλαλητήριο των συντεχνιών της Αθήνας και του Πειραιά, που πραγματοποιήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου, έκανε πρόδηλη πλέον την υποστήριξη του λαού στις θέσεις του Συνδέσμου,