ΚΚΕ: διεθνισμός μειωμένων προσδοκιών

του Γιώργου Κρεασίδη
Με ένα τρόπο που δεν τον συνηθίζει, ο Κυριακάτικος Ριζοσπάστης δημοσίευσε στις 4.12.2011[1] ένα διάλογο μέσω επιστολών του ΚΚΕ με το ΚΚ Ισπανίας. Αφορούσε την προεκλογική συνθηματολογία του βασικού κόμματος της ισπανικής Αριστεράς, που συμμετείχε στις πρόσφατες εκλογές στα πλαίσια της Ενωμένης Αριστεράς (ΕΑ)[2]. Πρέπει να σημειωθεί ότι το ΚΚΙ ήταν, μαζί με το Ιταλικό και το Γαλλικό ΚΚ, βασικός πυλώνας του ευρωκομμουνιστικού ρεύματος, χωρίς όμως ποτέ να διαρρήξει τις σχέσεις του με το ΚΚ Σοβιετικής Ένωσης. Η κριτική του ΚΚΕ επικεντρώνεται στην αντινεοφιλεύθερη ―κι όχι αντικαπιταλιστική― βάση του προγράμματος της ΕΑ, την πρόταση για επανδιαπράγματευση του χρέους σε συνδυασμό με το ευρωομόλογο και φυσικά τα συνθήματα για μια «άλλη ΕΕ» (αντί της ρήξης με αυτή), για να καταλήξει πως το ΚΚ Ισπανίας τελικά προτείνει μια πιο ήπια διαχείριση του καπιταλισμού.
Με αυτή τη συλλογιστική, απαξιώνεται η ανάγκη ουσιαστικής πολιτικής συζήτησης για την εκλογική επιτυχία της ΕΑ, η οποία διπλασίασε τις ψήφους της σε συνθήκες καταβαράθρωσης των σοσιαλδημοκρατών. Αντί αυτού επικεντρώνεται η προσοχή στην παρουσία μια μικρής μαχητικής οργάνωσης, του ΚΚ των Λαών της Ισπανίας[3]. Η εκλογική επιτυχία της ΕΑ έκλεισε έναν κύκλο φθίνουσας πορείας που έφερε η δορυφοροποίηση στους σοσιαλδημοκράτες και εντάσσεται σε μια γενικότερη τάση εκλογικής ενίσχυσης των σχηματισμών της ευρύτερης αριστεράς που η ισπανική ιδιομορφία τη θέλει να συγκροτείται σε περιφερειακή ή και πατριωτική βάση[4].
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η οπτική του ΚΚΕ υποτιμά κοινωνικές τάσεις στην ισπανική κοινωνία. Παραγνωρίζεται το αναμφισβήτητα θετικό γεγονός ότι η κρίση των σοσιαλδημοκρατών δεν τροφοδοτεί αντιδραστικά ρεύματα όπως λ.χ. η βορειοευρωπαϊκή ακροδεξιά, αλλά δυνάμεις της αριστεράς με αγωνιστικό λόγο, έστω και αν αυτός είναι εγκλωβισμένος στο ρεφορμισμό και τον ευρωπαϊσμό. Σε τελική ανάλυση, το θέμα με το ΚΚ Ισπανίας δεν αφορά απλά τη σημερινή του γραμμή. Μετά την πτώση της δικτατορίας του Φράνκο, βρέθηκε εγκλωβισμένο σε ένα φαύλο κύκλο, όπου μια δεξιά τακτική ουράς στους σοσιαλδημοκράτες (ευρωκομμουνισμός στη δεκαετία του 1970, κεντροαριστερά στη δεκαετία του 2000)[5], σκορπούσε ό,τι μάζευε μια μαχητική κοινωνική αντιπολιτευτική γραμμή. Παρά τη σφοδρότητα της αντιπαράθεσης μέσω επιστολών ανάμεσα στο ΚΚΕ και στο ΚΚΙ, στις σελίδες του ίδιου φύλλου του Ριζοσπάστη[6], το ΚΚ Ισπανίας καταγράφεται στα κόμματα που θα συμμετείχαν στη 13η συνάντηση κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων που φιλοξένησε το ΚΚΕ στην Αθήνα στις 9-10 Δεκέμβρη 2011.
Κοιτώντας τον κατάλογο των κομμάτων της συνάντησης, θα δει κανείς σίγουρα πολλά κόμματα που ανεξάρτητα από τον ιδεολογικό τους προσανατολισμό, είναι μαχόμενες δυνάμεις σε συνθήκες δύσκολες (κοινωνική κρίση, πόλεμος, αντικομμουνισμός και παρανομία), όπως είναι το ΚΚ Πορτογαλίας, το ΚΚ Λιβάνου και πολλά κόμματα στην πρώην ΕΣΣΔ και τις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού κ.ά.
Συμμετείχαν ωστόσο και μια σειρά από κόμματα με διαχειριστικό, ακόμα και φιλοΕΕ, πολιτικό στίγμα, Τέτοια ήταν τα κόμματα που συνδέονται με το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς[7], όπως το ΚΚ Ισπανίας που προαναφέρθηκε, αλλά και το ΚΚ Γαλλίας. Το τελευταίο είχε αποστασιοποιηθεί παλιότερα από αυτές τις διεθνείς συναντήσεις, ενώ έχει καταγγελθεί επανειλημμένα από το ΚΚΕ ―και δικαίως― για τη συμμετοχή στην κυβέρνηση Ζοσπέν των ιδιωτικοποιήσεων και του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία.
Συμμετείχαν επίσης κόμματα που ανέλαβαν την εξουσία μέσα από εκλογές και τη διαχειρίζονται με πολιτική που έχει νεοφιλελεύθερο στίγμα. Το ΑΚΕΛ αυτές τις μέρες περνά το δικό του Μνημόνιο στην Κύπρο. Στην Ινδία, τα ΚΚΙ (Μαρξιστικό) και ΚΚΙ στην περίοδο 1977-2011 κυβερνούσαν στη Δυτική Βεγγάλη, μια πολιτεία με 91 εκατ. πληθυσμό. Εκεί η αριστερή διακυβέρνηση έληξε άδοξα μετά τη φετινή εκλογική ήττα[8], αφού πρώτα χρεώθηκε το χτύπημα της αγροτιάς προς όφελος του βιομηχανικού κεφαλαίου[9]. Το ΚΚ Ν. Αφρικής συμμετέχει στην κυβέρνηση του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC), το οποίο μετά το τέλος του ρατσιστικού καθεστώτος του Απαρτχάιντ, λίγα επιτεύγματα έχει να παρουσιάσει σε ό,τι αφορά το επίπεδο ζωής της μαύρης πλειοψηφίας[10].
Από τα κόμματα εξουσίας του υπαρκτού σοσιαλισμού που κυβερνούν ακόμα, έρχονται παρόμοια μηνύματα. Το ΚΚ Βιετνάμ έχει μετατρέψει το λαό της ηρωικής χώρας που ταπείνωσε τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό σε φτηνό εργατικό δυναμικό των… κινέζικων επιχειρήσεων, κάτι που ονομάζει «οικονομία της αγοράς με σοσιαλιστικό προσανατολισμό»[11]. Το Εργατικό Κόμμα της Β. Κορέας με το (κληρονομικά) τυραννικό καθεστώς του, έδωσε και δίνει τη δυνατότητα στο γερασμένο καπιταλισμό να αναζητά ηθική και πολιτική υπεροχή. Και φυσικά το ΚΚ Κίνας που κυβερνά στον πιο βάρβαρο και επιθετικό καπιταλισμό του πλανήτη και σέρνει το χώρο της εξαθλίωσης της εργατικής τάξης σε παγκόσμιο επίπεδο. Ολοζώντανα παραδείγματα αντικομμουνισμού και διασυρμού της απελευθερωτικής προοπτικής…
Συμμετείχαν ακόμη κόμματα όπως τα δύο ΚΚ της Συρίας που στηρίζουν το καθεστώς Άσαντ, και το Ιρακινό ΚΚ που συμμετείχε στις κυβερνήσεις του κατοχικού καθεστώς, ακόμη και στην πρώτη απ’ αυτές υπό τον Αμερικανό κυβερνήτη!
Το γεγονός ότι ανακοινώθηκε η συμμετοχή 83 κομμάτων από 64 χώρες, αντανακλά μια πραγματικότητα εύλογη για κομμουνιστικό κίνημα. Η ήττα του 1989 με την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, έπειτα από μια ολόκληρη φάση εκφυλισμού, λογικό ήταν να προκαλέσει έναν κύκλο ιδεολογικής και πολιτικής σύγχυσης, αναζητήσεων σε αποκλίνουσες προοπτικές και διασπάσεων. Δεν είναι άστοχη η πρακτική του ΚΚΕ να δέχεται μια πραγματικότητα της εποχής μας και να συζητά με παραπάνω από ένα κόμματα από την ίδια χώρα. Το άστοχο είναι να επιμένει πως αυτό είναι λογικό να συμβαίνει σε όλες τις χώρες του κόσμου εκτός από την Ελλάδα. Εδώ, κάθε άλλη δύναμη της αριστεράς και του κομμουνιστικού κινήματος, θεωρείται παραλλαγή ενός ενιαίου οπορτουνιστικού ρεύματος με το οποίο υψώνει τείχη. Αναπτύσσει μια μηδενιστική πολεμική, που λίγο πολύ θεωρεί ότι κάθε αγωνιστής που δεν ταυτίζεται με το ΚΚΕ, είναι είτε αφελής είτε λειτουργεί σε σχέδιο της αστικής τάξης.
Το ΚΚΕ στις διεθνείς σχέσεις του δεν φαίνεται να έχει την οργανωτική δύναμη και την εκλογική εμβέλεια των κομμουνιστικών κομμάτων και ομάδων ως κριτήριο για τη σύναψη σχέσεων. Στη συνάντηση της Αθήνας συμμετείχαν κόμματα εξουσίας, καθώς και δυνάμεις με σημαντική εκλογική δύναμη και κοινοβουλευτική παρουσία, όπως τα ΚΚ από Γαλλία, Ισπανία, Τσεχίας, Ινδία και Ρωσία. Συμμετείχαν όμως και κόμματα που έχουν πολύ μικρή οργανωτική δύναμη, όπως της Τουρκίας, των ΗΠΑ και της Βρετανίας. Και άλλα εντελώς ανύπαρκτα πρακτικά[12]… Σίγουρα η λαϊκή απήχηση είναι κριτήριο για την ποιότητα και το βάθος της δουλειάς της εργατικής πολιτικής, αλλά δεν είναι το μόνο.. Αυτά όμως  ισχύουν μόνο στο… εξωτερικό. Στο εσωτερικό, οι εξωκοινοβουλευτικές δυνάμεις ανεξάρτητα από τις ιδεολογικές τους αναφορές, απαξιώνονται ως γκρουπούσκουλα που απορρίπτονται από την εργατική τάξη. Όταν φυσικά δεν είναι δυνατό να προσεγγίζονται ευκαιριακά για να πλαισιώσουν από τη θέση του φτωχού συγγενή μετωπικές πρωτοβουλίες του ΚΚΕ.
Κορμός των συναντήσεων που οργανώνει το ΚΚΕ, είναι τα λεγόμενα «αδερφά κόμματα» που στην εποχή του υπαρκτού σοσιαλισμού συνδέονταν με τη Σοβιετική Ένωση. Όσα από αυτά δε διαλύθηκαν, δεν εκφυλίστηκαν ούτε προσχώρησαν στη Σοσιαλιστική Διεθνή[13]. Συχνά όμως διατηρούν γέφυρες με την ευρωαριστερά και τις τάσεις του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ. Μερικά από τα πιο σημαντικά κόμματα που συμμετέχουν, συνδέονται με το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ), ενώ το ΚΚ Κίνας διατηρεί σχέσεις με τη Σοσιαλιστική Διεθνή[14], το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα[15], αλλά και το ΚΕΑ[16].
Συμμετέχουν επίσης μια σειρά από κόμματα μαοϊκού ή σταλινικού προσανατολισμού, όπως λ.χ. το Κόμμα Εργασίας Βελγίου. Αυτό ταιριάζει με τους νέους ιδεολογικούς προσανατολισμούς του ΚΚΕ, της σταδιακής υιοθέτησης μιας «αντιρεβιοζινιστικής» προσέγγισης (καταδίκη του 20ού συνέδριου του ΚΚΣΕ κ.ά.), χωρίς είναι η αλήθεια να απορρίπτεται ο υπαρκτός σοσιαλισμός της μετασταλινικής περιόδου.
Το κράτημα του πήχη χαμηλά για να χωρέσουν κόμματα που κάθε άλλο παρά επαναστατικά μπορεί να τα θεωρήσει κανείς, με μια πρώτη ματιά φαίνεται δύσκολο, με δοσμένο το πιο προωθημένο αντισυστημικό στίγμα που πρεσβεύει το ΚΚΕ. Ο τρόπος όμως που απαντούν όλα αυτά τα κόμματα, ακόμη και από διαφορετική σκοπιά, σε μερικά κρίσιμα ερωτήματα για το εργατικό κίνημα και τον κομουνισμό, λειτουργεί ενοποιητικά. Ταιριάζει με την άμεση πολιτική γραμμή του ΚΚΕ, δίνοντάς της μάλιστα διεθνή νομιμοποίηση και κύρος. Αν και σε μια πρώτη ματιά όλα αυτά φαίνονται αντιφατικά, το τελικό ντοκουμέντο της συνάντησης μάλλον δίνει κάποιες απαντήσεις. Τρία είναι τα σημεία ξεχωρίζουν.
Το πρώτο αφορά την απάντηση που δίνει η συνάντηση στο ερώτημα αν μπορούν οι κοινωνικοί αγώνες να νικήσουν. Μπορούν λοιπόν το εργατικό κίνημα και η κοινωνική αντίσταση από τα στρώματα που χτυπιούνται σε πλανητικό επίπεδο από τη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, να προκαλέσουν ανάσχεση, ρωγμές, ήττες και ανατροπές; Η Α. Παπαρήγα στην εισηγητική της ομιλία έδωσε σαφή απάντηση λέγοντας πως «αυτό που απαιτείται σήμερα είναι ο σχεδιασμός και η κλιμάκωση της ταξικής πάλης, ώστε να μπουν -όσο γίνεται- εμπόδια στα χειρότερα μέτρα που έρχονται, να καθυστερήσουν νέες επιλογές και να κερδηθεί χρόνος για την αντεπίθεση που η έκβασή της πρέπει να κατευθύνεται στην ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων, του αστικού πολιτικού συστήματος, για την εργατική λαϊκή εξουσία, τον σοσιαλισμό»[17]. Το κίνημα λοιπόν μόνο καθυστέρηση στο ρυθμό και την ένταση της επίθεσης μπορεί να προκαλέσει και να ανοίξει το δρόμο σε αλλαγή συσχετισμών. Εξάλλου δεν είναι εποχή για μια πιο συνολική, πιο αποφασιστική αναμέτρηση με φιλοδοξία νίκης, αφού όπως βεβαιώνει η Α. Παπαρήγα στην ίδια ομιλία, «δεν υπάρχει επαναστατική κατάσταση στην Ελλάδα ώστε να τεθεί πρακτικά και ως άμεσο καθήκον η ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος»[18].
Το κίνημα είναι ανώριμο, οι αγώνες δε νικάνε, η επανάσταση είναι μακριά, όμως το θέμα της εξουσίας δεν εγκαταλείπεται. «Σήμερα, οι συνθήκες είναι ώριμες για οικοδόμηση πλατιών κοινωνικών αντιμονοπωλιακών και αντιιμπεριαλιστικών συμμαχιών, ικανών να νικήσουν την πολύπλευρη ιμπεριαλιστική επίθεση, να διεκδικήσουν την εξουσία και να προωθήσουν βαθιές, ριζοσπαστικές, επαναστατικές αλλαγές», αναφέρει το τελικό ντοκουμέντο[19]. Τι είδους εξουσία είναι αυτή που επιδιώκει η συνάντηση; Τι άλλο από το κατά περίπτωση εφικτό; Αυτό που κληροδότησε ο υπαρκτός για το ΚΚ Βιετνάμ, μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία για το Γαλλικό ΚΚ, το ΑΚΕΛ  και το ΚΚΕ. Εκεί οδηγούν η διεκδίκηση της εξουσίας και οι παράλληλες διαβεβαιώσεις ότι η εργατική τάξη δεν είναι σε θέση να φέρει ανατροπές, πόσο μάλλον επαναστάσεις. Και ας βεβαιώνει η Α. Παπαρήγα, πάλι στην εισηγητική της ομιλία, ότι η λαϊκή εξουσία «για το ΚΚΕ είναι ο σοσιαλισμός και όχι ένα ενδιάμεσο στάδιο μεταξύ καπιταλισμού και σοσιαλισμού»[20]. Έτσι δε φαίνεται τόσο περίεργη η συνύπαρξη όλων αυτών των αντιφατικών πολιτικών τάσεων στη διεθνή συνάντηση.
Το δεύτερο σημείο, είναι η στάση απέναντι στην ΕΕ. Δεν είναι λάθος να βλέπει κανείς πως μόνο η αντικαπιταλιστική προοπτική μπορεί να εξασφαλίσει ότι η αποδέσμευση από την ΕΕ δεν θα γυρίσει μπούμερανγκ στην εργατική τάξη. Είναι λάθος όμως να θεωρείται  ότι η αποδέσμευση από την ΕΕ συνδέεται με την επαναστατική ανατροπή, αν από άμεσο αίτημα της καθημερινή πάλης των εργαζομένων υποβιβαστεί σε αίτημα (εσωτερικής) ζύμωσης στην αριστερά. Η αμηχανία μπροστά στον ελιγμό Παπανδρέου για δημοψήφισμα τον περασμένο Οκτώβριο, έδειξε πόσο βαραίνουν οι αυταπάτες και οι φόβοι για την ΕΕ. Πόσο λάθος κάνει η Αριστερά όταν υποτιμά το αντιΕΕ περιεχόμενο της πάλης. Στο τελικό ντοκουμέντο της συνάντησης, καθώς και στο κείμενο με τους άξονες κοινής δράσης[21] δεν υπάρχει ο στόχος για αποδέσμευση από την ΕΕ, ανατροπή και διάλυσή της. Εκεί οδηγεί αυτό που είπε η Α. Παπαρήγα εισηγητικά ότι «αποδέσμευση χωρίς κοινωνικοποίηση θα είναι επίσης καταστροφική για το λαό, κοινωνικοποίηση χωρίς αποδέσμευση δεν γίνεται»[22]. Με δυο λόγια το ΚΚΕ κάνοντας μετά το 1991 μια αριστερή στροφή 360 μοιρών βρέθηκε να έχει την ίδια στάση με την εποχή του ενιαίου Συνασπισμού το 1988-91. Τοποθετεί εκτός πλαισίου κάθε άμεσο αίτημα ενάντια στην ΕΕ, στο όνομα του στρατηγικού βάθους αυτή τη φορά. Για αυτό και συνυπάρχει άνετα με το ΚΚ Ισπανίας, αλλά και τα ΚΚ της Κίνας και του Βιετνάμ που βλέπουν (εύλογα από τη σκοπιά του κρατικού συμφέροντος) στην ΕΕ, ένα χρήσιμο εταίρο κι όχι έναν ιδεολογικό και πολιτικό αντίπαλο.
Το τρίτο σημείο είναι η θέση της συνάντησης για το σοσιαλισμό και την κομουνιστική προοπτική. Να σημειωθεί ότι το θέμα της συνάντησης ήταν «Ο Σοσιαλισμός είναι το μέλλον». Τα ερωτήματα στην εποχή της κρίσης του καπιταλισμού είναι αμείλικτα: Ποιο είναι το υποκείμενο της πάλης για την κοινωνική απελευθέρωση; Και ποιο το περιεχόμενο της πάλης για το σοσιαλισμό-κομμουνισμό; Τι θα διασφαλίσει ότι δε θα περπατήσουμε ξανά το μονοπάτι που οδήγησε στην υποστολή της κόκκινης σημαίας από το Κρεμλίνο; Πώς θα γίνει ξανά ο κομμουνισμός νιότη του κόσμου, ελπίδα και στήριγμα για τους σκληρούς αγώνες που ζητά η εποχή της καπιταλιστικής κρίσης; Τα κόμματα της συνάντησης κατά κύριο λόγο απαντάνε με δυο τρόπους.
Ο πρώτος είναι ότι τα θέματα δεν είναι δυνατόν να απαντηθούν σήμερα, είναι για μια άλλη καλύτερη εποχή. Σήμερα προέχει η αντίσταση, είναι λοιπόν περιττή πολυτέλεια η συζήτηση για τη στρατηγική. Κάπως έτσι απαντούν κυρίως τα κόμματα του κοινοβουλευτισμού-κυβερνητισμού. Ο δεύτερος τρόπος, περιορίζει τη συζήτηση σε μια αξιολόγηση του υπαρκτού σοσιαλισμού, που καταλήγει με το δίλημμα ναι ή όχι στο «σοσιαλισμό που γνωρίσαμε». Μαοϊκά ή σταλινικά κόμματα της συνάντησης πιστεύουν ότι ο σοσιαλισμός υπήρχε μέχρι το θάνατο του Στάλιν. Κατά την πεποίθηση των πάλαι ποτέ φιλοσοβιετικών κομμάτων, αυτός υπήρξε μέχρι την Περεστρόικα. Κατά τη γνώμη άλλοτε ευρωκομμουνιστικών τάσεων ή και αφελών τροτσκιστικών ομάδων, είχαμε σοσιαλιστική αναλαμπή στη διάρκεια της Περεστρόικα. Άλλοι (ή και όλοι πιθανά) θεωρούν ότι ο κομμουνισμός ζει και βασιλεύει στην Κίνα και τη Βόρεια Κορέα. Ίσως αυτό εννοεί το ντοκουμέντο της συνάντησης όταν λέει «σημειώνουμε την αλληλεγγύη μας με τις δυνάμεις και τους λαούς που αγωνίζονται για το σοσιαλισμό και εμπλέκονται στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού»[23]. Σε κάθε περίπτωση, σε αυτή τη συλλογιστική οι εργαζόμενοι έχουν να πουν αν τον προτιμούν με βάση όσα βίωσαν και όπως τον γνώρισαν. Πρόκειται για την αμυντική ρητορική που επισημαίνει ότι επί υπαρκτού υπήρχε δουλειά, σχολείο, υγεία και κοινωνικές υπηρεσίες για όλους. Δεν είναι ψέμα και φανερώνει τη βαρβαρότητα του σήμερα. Αλλά σε ένα καθεστώς που θυμίζει κράτος πρόνοιας χωρίς εκλογές, η εργατική τάξη είχε βέβαια πολλά, αλλά δεν είχε την εξουσία, δηλαδή δεν υπήρχε εργατική και λαϊκή δημοκρατία.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι αυτή η προσέγγιση ουσιαστικά κλείνει τη συζήτηση, καθώς δεν αφορά τη σημερινή τακτική και στρατηγική του κομμουνιστικού κινήματος. Οι δυο αυτοί τρόποι προσέγγισης του σοσιαλισμού, οι οποίοι υιοθετούνται και σε συνδυασμό, καταλήγουν τελικά στην απλή δήλωση του ντοκουμέντου της συνάντησης που διαπιστώνει πως «η ανατροπή του καπιταλισμού και η οικοδόμηση του σοσιαλισμού αποτελεί επιτακτική ανάγκη για τους λαούς»[24].
Ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά του σοσιαλισμού αφήνεται στη φαντασία του καθενός. Αυτό συμβαίνει παρά τη διαπίστωση για «επιτακτική ανάγκη», σε μια εποχή που όλο και περισσότεροι, σε όλο τον πλανήτη, αναρωτιούνται αν υπάρχει άλλος δρόμος έξω από τον καπιταλισμό και τις καταστροφικές κρίσεις του.
Στα πλαίσια αυτής της στάσης του ΚΚΕ εξηγείται και η φαινομενικά ακατανόητη εχθρική στάση του απέναντι στις άλλες δυνάμεις της Αριστεράς. Η διαπίστωση ότι είναι η αδύναμη η εργατική τάξη που δεν μπορεί να κάνει νικηφόρους αγώνες, συμπληρώνεται από τη διαπίστωση απομόνωσης των πρωτοπόρων δυνάμεων. Αυτά τα συμπεράσματα εμπεδώνουν την αίσθηση των δυσμενών συσχετισμών που καλλιεργεί στην κομματική και κοινωνική του βάση το ΚΚΕ. Αυτό το σχήμα ανάλυσης καταλήγει να αναγορεύει σε μοναδικό πολιτικό καθήκον στην εποχή μας την ενίσχυση του κόμματος.
Η διεθνής συνάντηση, όσο ενδιαφέροντα πράγματα και να έδωσε, ήταν κυρίως μια μετωπική πρωτοβουλία από τα παλιά, δίνοντας διεθνή εμβέλεια και στηρίγματα σε μια αριστερά που έχει τακτική να διατηρήσει την επιρροή της και όχι να απαντήσει στα ενοχλητικά ερωτήματα της σκληρής, αλλά και αισιόδοξης εποχής μας.
[1] «Πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού και όχι τον εξωραϊσμό του», Ριζοσπάστης, 4.12.2011
[2] Η ΕΑ στην οποία το ΚΚΙ Ισπανίας κατέχει δεσπόζουσα θέση, είναι ένα μετωπικό σχήμα με άλλες μικρότερες κινήσεις της Αριστεράς. Σχηματίστηκε το 1986 στον απόηχο των κινητοποιήσεων ενάντια στην ένταξη της Ισπανίας στο ΝΑΤΟ. Η ΕΑ και το ΚΚΙ συμμετέχουν στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, όπου το ΚΚΙ κατέχει, όπως και ο ΣΥΝ, μια από τις τέσσερις θέσεις αντιπροέδρου.
[3] Το ΚΚ Λαών Ισπανίας πήρε στις πρόσφατες εκλογές 26.436 ψήφους και 0,1% από 20.030 το 2008. Δημιουργήθηκε το 1984, πάνω σε μια πλατφόρμα που παραπέμπει περισσότερο στο μαοϊκό χώρο, σε μεγάλο βαθμό ως αντίδραση στην αποστασιοποίηση από την ΕΣΣΔ από την ευρωκομμουνιστική ηγεσία των προηγούμενων χρόνων υπό τον Σαντιάγο Καρίγιο. Συμμετείχε μέχρι το 1989 στην Ενωμένη Αριστερά. Καλεί σε αγώνα για άμεση έξοδο από την ΕΕ.
[4] Αναλυτικά στοιχεία για τις πρόσφατες ισπανικές εκλογές στο άρθρο «Ισπανικές Εκλογές» που δημοσιεύτηκε στο μπλογκ Ashtonhar.
[5] Αναλυτικά για την παρουσία του ΚΚΙ και της ΕΑ στις εκλογές βλ. http://en.wikipedia.org/wiki/United_Left_(Spain) . [6] «Μεγάλη απήχηση με αυξημένη συμμετοχή», Ριζοσπάστης, 4.12.2011.
[7] Μέλη του ΚΕΑ είναι τα ΚΚ Φιλανδίας, το Γαλλικό ΚΚ και το ΚΚ Ισπανίας (βλ. http://www.european-left.org/english/about_the_el/member_parties/). Ως παρατηρητές συμμετέχουν το ΑΚΕΛ, το Γερμανικό ΚΚ, το ΚΚ Τσεχίας-Μοραβίας, το Κόμμα των Ιταλών Κομμουνιστών και το ΚΚ Σλοβακίας (βλ. http://www.european-left.org/english/about_the_el/member_parties/observer_parties/).
[8] Βλ. «Νέο ίνδαλμα η Μπανερτζί», ελληνική έκδοση της Λε Μοντ Ντιπλοματίκ, Κυρ. Ελευθεροτυπία, 7.8.2011.
[9] Για την αντίσταση των χωρικών αρκετές πληροφορίες έχουν τα άρθρα «Ινδία: Η άλλη όψη της Επιχείρησης Πράσινο Κυνήγι» (Προλεταριακή Σημαία, 17.4.10) και Ε. Φινάλη «Ινδία: Η “γιορτή των μαζών” στο Λαλγκάρ» (Αριστερά, 11.9.2009), ενώ μια πιο συνολική ματιά παρέχει το βιβλίο της γνωστής Ινδής συγγραφέα Αρουντάτι Ρόι Πόλεμος στα δάση. Περπατώντας με τους συντρόφους (εκδ. Εκτός των Τειχών).
[10] Χαρακτηριστικό γεγονός για τις νεοφιλελεύθερης επιλογές της νοτιαφρικανικής κυβέρνησης ήταν το Μουντιάλ του 2010, μια φιέστα σε συνθήκες ακραίας φτώχειας για το λαό από την οποία κέρδισε το κατασκευαστικό (κυρίως) κεφάλαιο. Εξίσου χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο του Ριζοσπάστη που διαπιστώνει πως η κυβέρνηση «προσπαθεί να κάνει ό,τι μπορεί αλλά οι δυνατότητες παρέμβασής της σε κρίσιμα ζητήματα παραμένουν μάλλον περιορισμένες, εάν σκεφθεί κανείς τις τεράστιες πιέσεις που υφίσταται η χώρα από τα οργανωμένα συμφέροντα του δυνατού ξένου και ντόπιου μεγάλου κεφαλαίου». («Ωφελημένες μόνο οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες», Ριζοσπάστης, 21.2.2010).
[11] Πολύ ενδιαφέρουσα τόσο για τα στοιχεία που παραθέτει για τις απόψεις και την πολιτική του ΚΚ Βιετνάμ, αλλά και τη στάση του ΚΚΕ, είναι η συνέντευξη στελεχών του ΚΚΕ που επισκέφτηκαν τη χώρα «Μια επίσκεψη στο Βιετνάμ», Κομμουνιστική Επιθεώρηση, τ.6/2010, σ. 55.
[12] Το θέμα είχε απασχολήσει τον προσυνεδριακό διάλογο για το τελευταίο συνέδριο του ΚΚΕ (2008), βλ. Δ. Σουλιωτάκης, «Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα: “Διακριτός Πόλος” ή “Ενιαίο Καθοδηγητικό Κέντρο”;», Κομμουνιστική Επιθεώρηση, τ. 1/2009, σ. 177.
[13] Χαρακτηριστική περίπτωση είναι το Ουγγρικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα, που έβγαλε το  «Εργατικό» από τίτλο. Οι κυβερνήσεις του μετά το 1989 θεωρούνται υπεύθυνες για τη χρεοκοπία και την καταστροφή της χώρας από ΔΝΤ. Ακολούθησε η εκλογική του συντριβή και η ανάδειξη της ακραία δεξιάς κυβέρνησης Όρμπαν. Αναλυτικά βλ. Γ. Δελαστίκ, «Τάφος των Ούγγρων σοσιαλιστών το ΔΝΤ», Έθνος, 14.4.2010.
[14] Στις 14-15.5.09 υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία της Σοσιαλιστικής Διεθνούς με επικεφαλής τον… πρόεδρο Γ. Παπανδρέου είχε στο Πεκίνο επαφές για την αειφόρο ανάπτυξη με την κινέζικη κρατική και κομματική ηγεσία. (βλ. http://www.socialistinternational.org/viewArticle.cfm?ArticleID=2001 )
[15] Επαφές με το ΚΚ Κίνας είχε αντιπροσωπεία του ΕΣΚ με επικεφαλής τον πρόεδρο Πολ Νίρουπ Ρασμούσεν που επισκέφτηκε τη χώρα το 2007 (βλ. http://english.cpc.people.com.cn/66485/66548/66552/6208981.html). Επίσης σχετικά πρόσφατα, τον Ιούλιο του 2010 μια αντιπροσωπεία από «νέους πολιτικούς» του ΕΣΚ με επικεφαλής το γενικό γραμματέα του κόμματος Φιλίπ Κορντερί βρέθηκε στην Κινα για επαφές με το ΚΚΚ (βλ. http://english.cpc.people.com.cn/66102/7057120.html ).
[16] Αντιπροσωπεία του ΚΕΑ με επικεφαλής τον τότε πρόεδρο Λόταρ Μπίσκι επισκέφτηκε το Σεπτέμβρη του 2008 την Κίνα για επαφές με το ΚΚΚ. Ακόμη στο 2ο συνέδριο του ΚΕΑ που έγινε στην Πράγα το 2007 είχε προσκληθεί αντιπροσωπεία του ΚΚ Κίνας (βλ. http://www.european-left.org/index.php?id=81&tx_ttnews[tt_news]=942&tx_ttnews[backPid]=364 ).
[17] Α. Παπαρήγα, «Η λαϊκή αντεπίθεση πρέπει να κατευθύνεται στην ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων, για την εργατική λαϊκή εξουσία, το σοσιαλισμό», Ριζοσπάστης, 10.12.2011
[18] Α. Παπαρήγα, ό.π.
[19] «Η κοινή ανακοίνωση της Συνάντησης», Ριζοσπάστης, 13.12.2011
[20] Α. Παπαρήγα, ό.π.
[21] «Άξονες κοινής δράσης». Ριζοσπάστης, 13.12.2011
[22] Α. Πάπαρηγα, ό.π.
[23] «Η κοινή ανακοίνωση της Συνάντησης», Ριζοσπάστης, 13.12.2011
[24] «Η κοινή ανακοίνωση της Συνάντησης», Ριζοσπάστης, 13.12.2011
ΠΗΓΗ: aristero blog